ΡΙΤΑ ΑΜΠΑΤΖΗ
(1914-1969)

Σύντομο Βιογραφικό

Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1914. Αυτή και η αδελφή της Σοφία Καρύβαλη, δεύτερη τραγουδίστρια της οικογένειας, ήρθαν χωρίς τον πατέρα τους, που χάθηκε στην μεγάλη Μικρασιατική καταστροφή, και εγκαταστάθηκαν στην Κοκκινιά το 1922.

Από μικρή που ήταν, όλοι είχαν αντιληφθεί τις τεράστιες φωνητικές τις δυνατότητες. Λίγο μετά το 1930 βρέθηκε σε ένα γάμο στην γενέτειρα της (όπου παίζανε και τραγουδούσανε ο Στελλάκης Περπινιάδης, ο Κώστας Νούρος, ο Δημήτρης Κωνσταντινίδης και άλλα ονόματα τις περιόδου εκείνης) και από ένα τραγούδι που είπε, εντυπωσίασε και έτσι άρχισε η καριέρα τις.

Ακολούθησε σχεδόν αμέσως ένας άτυχος γάμος και ένα παιδί (όταν ήταν μόλις 16 χρόνων) που όμως δεν ανέκοψαν την δισκογραφική της πορεία που άρχισε τον επόμενο χρόνο.

Η Ρίτα, τραγουδίστρια και με ρεμπέτικη φωνή, γρήγορα έγινε μούσα όλων των μεγάλων συνθετών του ρεμπέτικου τραγουδιού (Παναγιώτη Τούντα, Κώστα Σκαρβέλη, Ιωάννη Δραγάτση, Ευάγγελου Παπάζογλου, Κώστα Καρύπη, Μανώλη Χρυσαφάκη, Στέλιου Χρυσίνη, Δημήτρη Σέμση, Γρηγόρη Ασύκη, Σωτήρη Γαβαλά, Κώστα Τζόβενου κ.α.). Όλοι αυτοί οι συνθέτες έπαιρναν σειρά στις δισκογραφικές εταιρίες για να τραγουδίσει η Ρίτα τα τραγούδια τους. Μάλιστα δε, εκπλήσσει το γεγονός, πως μια νέα κοπέλα, μόλις 20 ετών τότε, μπορούσε να αποδίδει φωνητικά τόσο τέλεια όχι μόνο βαριά ρεμπέτικα μεγάλων αξιώσεων αλλά ακόμη και τραγούδια του περιθωρίου.

Μέχρι τώρα έχουν εντοπιστεί 220 ρεμπέτικα και αμανέδες με τη Ρίτα. Όλες δε οι ηχογραφήσεις είναι στην δεκαετία του 30 και άλλα τόσα περίπου δημοτικά τραγούδια. Είναι πραγματικά ένας τεράστιος αριθμός ηχογραφήσεων για την εποχή εκείνη, αριθμός μάλιστα που συναγωνίζεται ακόμα και την Ρόζα Εσκενάζυ. Είναι ενδιαφέρον να αναφέρουμε ότι για να κάνουν τους δίσκους πιο εμπορεύσιμους, έβαζαν από την μία πλευρά ένα τραγούδι της Ρίτας και από την άλλη ένα τραγούδι της Ρόζας.

Όμως η δισκογραφική πορεία της Ρίτας ανακόπτεται οριστικά με την έναρξη του πολέμου. Ωστόσο, παραμένουν αδιευκρίνιστοι οι λόγοι που τόσο η Ρίτα όσο και η αδελφή της Σοφία, δεν επανεμφανίζονται στην μεταπολεμική δισκογραφία, παρά μόνο σε μερικά 45άρια μετά το 1960. Κι αυτό είναι παράξενο διότι η Ρίτα Αμπατζή παρέμεινε στο πάλκο κυρίως στα εκτός Αθηνών μεγάλα πανηγύρια, αφού με την εκπληκτική φωνή της ερμήνευε καλύτερα από κάθε άλλη (αν και Σμυρνιά) τα δημοτικά και βλάχικα τραγούδια.

Μετά τον γρήγορο χωρισμό της με τον πρώτο της σύζυγο, τον Γιάννη Τσίπαρη, έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής της με τον καλλιτεχνικό της συνάδελφο, τον Στέλιο Κρητικό, που έπαιζε και σαντούρι. Παντρεύτηκαν δε αργότερα και απέκτησαν δύο παιδιά.

Η Ρίτα Αμπατζή ανήκε στην κατηγορία των σοβαρών τραγουδιστριών της εποχής εκείνης και πάντα τραγουδούσε καθιστή στο πάλκο. Παρόλα αυτά σκόρπιζε με το δικό της τρόπο το κέφι και την ζωντάνια στις παρέες και συχνά κατέβαινε στην πίστα για να χορέψει με τους καλούς χορευτές που συμμετείχαν στο γλέντι.

Τον τελευταίο καιρό πριν πεθάνει βασανίστηκε αρκετά από τον καρκίνο του λάρυγγος, ο οποίος της αφαίρεσε τελικά την ζωή της στις 17 Ιουνίου του 1969.

Ιστορικές Ηχογραφήσεις της Ρίτας Αμπατζή
ΤΙΤΛΟΣ: Μια φορά ήμουνα πουλί...
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (763ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Όποιος έχει γεια και νιάτα... Καλαματιανό.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (808ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Τρικαλινή μου πέρδικα... Τσάμικο του 1932.
ΚΛΑΡΙΝΟ: Ρέλλιας.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (793ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Παιδιά της Σαμαρίνας... Καγκέλι του 1933.
ΚΛΑΡΙΝΟ: Καρακώστας.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (785ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Ανάθεμα τις όμορφες... Συρτό του 1934.
ΒΙΟΛΙ: Δημήτρης Σέμσης.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (740ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Μια μικρή χωριατοπούλα... Καλαματιανό του 1932.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (770ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Τι έχεις βλάμη και αρρωσταίνεις... Καλαματιανό 1931.
ΒΙΟΛΙ: Δημήτρης Σέμσης.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (763ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Θάλασσα μπαμπέσα... Συρτό του 1934.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (740ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Καλό ταξίδι μάτια μου... Καλαματιανό του 1938.
ΚΛΑΡΙΝΟ: Δημήτρης Ανεστόπουλος.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (770ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Η Λαφίνα... Κλέφτικο του 1935.
Συνοδεία δημώδους ορχήστρας.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (815ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Φεγγάρι μου που πας ψηλά... Συρτό του 1936.
ΚΛΑΡΙΝΟ: Καρακώστας.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (830ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Οι τρεις ορφανές... Ηχογράφηση του 1937.
ΣΥΝΘΕΣΙΣ: Γρηγόρη Ασύκη.
ΚΛΑΡΙΝΟ-ΟΥΤΙ: Δημήτρης Σέμσης & Γρηγόρης Ασύκης.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (793ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Έτσι σε θέλω... Ζεϊμπέκικο απτάλικο του 1936.
ΣΥΝΘΕΣΙΣ: Λάζαρου Ρούβα.
ΣΤΙΧΟΙ: Γιώργου Πετροπουλέα.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (815ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Αμάν Αννίτσα... Χαρακτηρίζεται σαν "αράπικο".
Ηχογράφηση του 1934.
ΣΥΝΘΕΣΙΣ: Σταύρου Παντελίδη.
ΟΥΤΙ: Αγάπιος Τομπούλης.
ΚΑΝΟΝΑΚΙ: Λάμπρος Σαββαΐδης.
ΒΙΟΛΙ: Σαλονικιός.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (763ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Στης θάλασσάς την αμμουδιά... Ηχογράφηση του 1930
στην Αμερική.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (770ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Έλα βαπόρι πάρε με... Συρτό του 1938 σε 9σύλλαβα
δίστιχα που ανά δύο αποτελούν μουσική ενότητα.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (718ΚΒ)

ΤΙΤΛΟΣ: Τα παιδιά της αγοράς... Ζεϊμπέκικο απτάλικο του 1937.
ΣΥΝΘΕΣΙΣ: Στέλιος Χρυσίνης.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (800ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Το τραγούδι των ψαράδων... Συρτό του 1938 σε
οκτασύλλαβα δίστιχα.
ΣΥΝΘΕΣΙΣ: Κώστα Κανούλα.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (755ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Στης Αρετούσας τη σπηλιά... Ζεϊμπέκικο απτάλικο του
1935 σε οκτασύλλαβα τετράστιχα με εναλλασσόμενη
ομοιοκαταληξία.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (755ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Η Νίτσα... Καρσιλαμάς του 1935 σε εννιασύλλαβα
δίστιχα που ανά δύο αποτελούν ξεχωριστή μουσική
ενότητα.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (718ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Έχει η Ελλάδα ομορφιές... Ζεϊμπέκικο απτάλικο του
1937. Το ρεφρέν έχει ιδιόρρυθμο αράπικο ρυθμό.
ΣΥΝΘΕΣΙΣ: Σταύρου Παντελίδη.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (815ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Μαριανθάκι... Ηχογράφηση του 1930.
ΣΥΝΘΕΣΙΣ: Παναγιώτης Τούντας.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (733ΚΒ)
ΤΙΤΛΟΣ: Γιατί να με γελάσεις... Ζεϊμπέκικο σε δρόμο Νεβεζέρ.
ΣΥΝΘΕΣΙΣ: Κώστας Σκαρβέλης.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Ρίτα Αμπατζή. (740ΚΒ)


http://www.hymns.gr/trad_Ampatzi.htm