"Η Εβραϊκή συναγωγή ανακαλύφθηκε στην Αρχαία Αγορά, στους πρόποδες της Ακρόπολης, φέρεται να μαρτυρεί την ύπαρξη της Εβραϊκής κοινότητας στην αρχαία αυτή πολή τουλάχιστον απο τον 3ο αιώνα π.Χ."
"Σήμερα στην Αθήνα λειτουργούν δύο συναγωγές, η μία απέναντι στην άλλη, στην οδό Μελιδώνη στο Θησείο.
Η παλιότερη από τις δύο είναι η Ρωμανιώτικη που χτίστηκε το 1904, στο νούμερο 8 της οδού. Το επίσημο όνομά της είναι Ετς Χαΐμ, όνομα συνηθισμένο για Ρωμανιώτικες συναγωγές. Η συναγωγή αυτή που λέγεται ακόμα «η Γιαννιώτικη» από τους πιο ηλικιωμένους, είναι η μικρότερη από τις δύο και σήμερα λειτουργεί κυρίως στις μεγάλες γιορτές. Στο ισόγειο στεγάζονται τα γραφεία της κοινότητας, στους χώρους που αρχικά προοριζόταν για σχολείο.
Απέναντί της ακριβώς, στο νούμερο 5, βρίσκεται η νεότερη, Σεφαραδίτικη συναγωγή, που χτίστηκε το 1935 και ανακαινίστηκε στη δεκαετία του ’70. Ονομάζεται Μπεθ Σαλώμ και είναι η μεγαλύτερη από τις δύο και εκείνη που λειτουργεί κανονικά. Εξωτερικά έχει στοιχεία νεοκλασσικού στυλ και επένδυση από Πεντελικό μάρμαρο, ενώ το άνετο εσωτερικό της δεν παρουσιάζει καμία ομοιότητα με τους παραδοσιακούς τύπους των Ελληνικών συναγωγών."
Σπύρος Μαρκέτος, «Η ενσωμάτωση της σεφαρα- δικής Θεσσαλονίκης στην Ελλάδα», στο Ο ελληνικός εβραϊσμός, Επιστημονικό Συμπόσιο, 3 και 4 Απριλίου 1998, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, Αθήνα 1999,
ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ "ΑΝΤΙΟ" ΣΤΟΝ ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΝΑΡ Θεσσαλονίκη, 3 Μαρτίου 2005 (17:33 UTC+2)
"Πλήθος κόσμου, μέλη της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, αλλά και πάρα πολλοί Χριστιανοί, συνόδευσαν νωρίς το απόγευμα στην τελευταία του κατοικία, στο Ισραηλιτικό νεκροταφείο της Σταυρούπολης Θεσσαλονίκης, τον σημαντικό λογοτέχνη και ’νθρωπο, Αλμπέρτο Νάρ, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία μόλις 58 ετών, μετά από πολύχρονη μάχη με τον καρκίνο.
Το στερνό «αντίο», απηύθυναν ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ, που διάβασε και την ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. της Κοινότητας, να θεσπιστεί στη μνήμη του εκλιπόντος, υποτροφία για τη μελέτη του Ολοκαυτώματος των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, και ο πρόεδροs του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου, που εξέφρασε την οδύνη των Ελλήνων Εβραίων για την μεγάλη απώλεια στη Θεσσαλονίκη και τον πνευματικό της κόσμο, από το θάνατο του Αλμπέρτου Νάρ.
Ο Ναρ, ασχολήθηκε ιδιαίτερα στα κείμενά του με την ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, με το Ολοκαύτωμα και τους επιζήσαντες. Χαρακτηριστικό, ήταν το διήγημα «Η πόλη μου, οι ρίζες μου», όπου ο Ναρ αφηγείται την ιστορία της εβραϊκής κοινότητας σε δεύτερο πρόσωπο «σα να ήταν ο ίδιος ένας από αυτούς», όπως σημειώνει ο Περικλής Σφυρίδης.
Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1947 και παρακολούθησε μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ. Εργάστηκε ως γραμματέας της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Διηύθυνε το Κέντρο Ιστορικών Μελετών Εβραϊσμού Θεσσαλονίκης και ήταν μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Κέντρου Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης. Υπήρξε «ψυχή» της ισραηλιτικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης και παρήγαγε πλούσιο ερευνητικό και συγγραφικό έργο για τη λαογραφία και την ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης.
Μεταξύ άλλων έχει γράψει τα έργα: «Σε αναζήτηση ύφους», «Σαλονικάι δηλαδή Σαλονικιός», «Κειμένη επί ακτής θαλάσσης», «Οι συναγωγές της Θεσσαλονίκης» , «Κοινωνική οργάνωση και δραστηριότητες της Εβραικής κοινότητας Θεσσαλονίκης» κ.α. "
"...ο Ναρ δείχνει με πειστικά επιχειρήματα και με αναφορές σε πολλές πηγές ότι Una pastora yo ami είναι διασκευή του ελληνικού τραγουδιού, που το γνώρισαν οι Σμυρνιώτες Εβραίοι μέσω των ελληνικών παραστάσεων του έργου του Κορομηλά που ανεβάστηκαν στη Σμύρνη. Το 1906 ένας Εβραϊκός ερασιτεχνικός θίασος ανέβασε τη Βοσκοπούλα σε Λαντίνο, με το τραγούδι (επίσης στο Λαντίνο) ενσωματομένο. Βγήκε σε φυλλάδα, και από εκεί ξεκίνησε την πορεία του ως λαϊκό τραγούδι πλέον (βλ. τη νόστιμη ιστορία του Νίκου!). Ο στίχος του σεφαρδίτικου ταγουδιού είναι λίγο πολύ μια πιστή μετάφρασή του ποιήματος "Το φίλημα" του Ζαλοκώστα."
"Σύμφωνα με μια πηγή το τραγούδι "Μια βοσκοπούλα..." το έφεραν οι σεφαραδίτες Εβραίοι όταν διώχτηκαν από την Ισπανία σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη, ήταν εβραϊκή αρχικά η μελωδία και ισπανικοί οι στίχοι. Ο Γ. Ζαλοκώστας ίσως απέδωσε στα ελληνικά τους στίχους, ίσως πήρε την αρχική ιδέα και τη διαμόρφωσε... δεν ξέρουμε ακριβώς. Πάντως, και γι΄αυτό του το ποίημα είχε βραβευτεί το 1851, σε ποιητικό διαγωνισμό."
"...τη "Βοσκοπούλα" βρήκα μερικές πληροφορίες στο βιβλίο του Αλβέρτο Ναρ "Κειμένη επί ακτής θαλάσσης" και σ' ένα άρθρο για τις "φουστανέλες" ταινίες. Το τραγούδι είναι σαφώς λόγιο-ο στίχος είναι παρμένος από ένα ποίημα του Ζαλοκώστα, και η μελωδία είναι ιταλική. Αναφέρεται επίσης κάποιος Λαμπίρης ως συνθέτης...δεν ξέρω ποια πληροφορία είναι πιο αξιόπιστη. Ενσωματώθηκε στο κωμειδύλλιο "Ο αγαπητικός της Βοσκοπούλας" του Κορομηλά, που γνώρισε μεγάλη επιτυχία, όχι μόνο στην Αθήνα, αλλά και στη Κων/πολη και στη Σμύρνη. Πιστεύω ότι γυρίστηκε και σε ταινία.
Ο Αλβέρτος Ναρ αναφέρει και μια διασκευή στο Ladino, που πρωτοτραγουδήθηκε σε μια ερασιτεχνική θεατρική παράσταση στη Σμύρνη το 1906. Από τότε έχει ξαναβγεί σε πολλές επανεκδόσεις με Λαντίνο τραγούδια, με τον τίτλο Una pastora yo ami. Έχουμε δηλαδή ένα λόγιο θεατρικό τραγούδι που μεταμορφώθηκε σε δημώδες ελληνικό και ισπανο-εβραϊκό! Είναι αυτό που λένε fakelore αγγλιστί!"
Το πάνελ των ομιλητών. Από αριστερά: ο τότε γεν. διευθυντής της ΕΡΑ κ. Γ. Τζανετάκος, ο πρόεδρος του ΚΙΣ κ. Μ. Κωνσταντίνης, και τα μέλη της Κριτικής Επιτροπής του Διαγωνισμού οι κ.κ. Αλ. Ναρ, συγγραφέας, και Κ. Παπαγεωργίου, κριτικός λογοτεχνίας.
"Η σεφαραδίτικη μουσική έχει τις ρίζες της στην Μεσαιωνική Ανδαλουσία, το χώρο και το χρόνο της συνύπαρξης και συνδημιουργίας Χριστιανών, Εβραίων και Μουσουλμάνων, στο αποκορύφωμα του σεφαραδίτικου πολιτισμού στην Ιβηρική. Από το διωγμό του 1492 και μετά, το κέντρο αυτό της συνύπαρξης και της συνδημιουργίας μεταφέρθηκε ανατολικά, στις περιοχές της τότε Οθωμανικής αυτοκρατορίας, και κυρίως στη Θεσσαλονίκη, που δέχθηκε το μεγαλύτερο κομμάτι προσφύγων.
Με το χρόνο, η σεφαραδίτικη μουσική τόσο έδωσε όσο και δέχθηκε επιρροές από την μουσική της ανατολικής Μεσογείου. Έτσι, οι δεσμοί της με την παραδοσιακή ελληνική και τούρκικη μουσική είναι ιδιαίτερα στενοί. Το «Από ξένο τόπο», παραδοσιακό μικρασιατικό, γίνεται “Üsküdara” στα τούρκικα και “Fel Shara” στην πεντάγλωσση έκδοση που τραγουδιόταν από τους Ισπανοεβραίους. Ένα μεγάλο κεφάλαιο είναι τα ρεμπέτικα, που υπάρχουν σε εκδόσεις με ελληνικούς και ισπανοεβραϊκούς στίχους. «Εκατό δραχμές τη μέρα παίρνω τζιβαέρι μου» ή αλλιώς “syen drahmes el dia tomo, yo te puedo mantener”.
Μεγάλο έργο σε ότι αφορά τους Εβραίους και το ρεμπέτικο είχε κάνει ο Θεσσαλονικιός ιστορικός Αλμπέρτος Ναρ, δημοσιεύοντας τις έρευνές του και αφιερώνοντας ένα ολόκληρο κεφάλαιο στο βιβλίο του «Κειμένη επί ακτής θαλάσσης». Ο πρόωρος θάνατός του το 2005 από λευχαιμία άφησε στη μέση αυτό το έργο."
"Η σεφαραδίτικη μουσική έχει τις ρίζες της στην Μεσαιωνική Ανδαλουσία, το χώρο και το χρόνο της συνύπαρξης και συνδημιουργίας Χριστιανών, Εβραίων και Μουσουλμάνων, στο αποκορύφωμα του σεφαραδίτικου πολιτισμού στην Ιβηρική. Από το διωγμό του 1492 και μετά, το κέντρο αυτό της συνύπαρξης και της συνδημιουργίας μεταφέρθηκε ανατολικά, στις περιοχές της τότε Οθωμανικής αυτοκρατορίας, και κυρίως στη Θεσσαλονίκη, που δέχθηκε το μεγαλύτερο κομμάτι προσφύγων."
η εκτέλεση: Γιώργος Βιδάλης, με τίτλο "ΤΟ ΜΑΓΚΙΚΟ" (1928) 2η εκτέλεση: Αντώνης Νταλγκάς-Διαμαντίδης, με τίτλο "ΜΑΓΚΙΚΟ ΜΟΥ, ΝΟΣΤΙΜΟ ΜΟΥ" (1929) 3η εκτέλεση: Κώστας Καρίπης, με τίτλο "ΧΑΣΑΠΙΚΟ ΤΟ ΜΑΓΚΙΚΟ" (1929) 4η εκτέλεση: Τρίο Σαβαρή (Σαβαρής - Μηλιάρης - Λυσιέν) (1930)
Μάγκικό μου, νοστιμό μου σκέρτσο πεταχτό με τα ναζάκια σου μ' έχεις τρελλό. Σαν σε βλέπω από μπροστά/κοντά μου να περνάς μικρό με ξετρελλένεις φως το μυαλό. (δις)
Έλα δως μου τα φιλιά σου μείνε πια με μέ(να) τι θέλεις φως μου να χαθώ για σέ(να). Έλα μάγκικο σκερτσόζο δως μου μια ματιά για να μου γειάνεις φως μου την καρδιά. (δις)
Μάγκικό μου, νοστιμό μου σκέρτσο πεταχτό με τα ναζάκια σου μ' έχεις τρελλό. Σαν σε βλέπω από μπροστά/κοντά μου να περνάς μικρό με ξετρελλένεις φως το μυαλό. (δις)
"παραδοσιακό της Μ. Ασίας, ερωτικό του ανεκπλήρωτου πόθου, από τα καλύτερα του είδους, χασάπικο γρήγορο"
"Κωστα Καριπη. Η εκτελεση που το εχω ειναι του 1928 με τον Γιωργο Βιδαλη. Τιτλος του τραγουδιου ειναι "το μαγκικο".
Εκεί που φύτρωνε φλισκούνι κι άγρια μέντα κι έβγαζε η γη το πρώτο της κυκλάμινο Τώρα χωριάτες παζαρεύουν τα τσιμέντα και τα πουλιά πέφτουν νεκρά στην υψικάμινο
Κοιμήσου Περσεφόνη στην αγκαλιά της γης Στου κόσμου το μπαλκόνι ποτέ μην ξαναβγείς
Εκεί που σμίγανε τα χέρια τους οι μύστες ευλαβικά πριν μπουν στο θυσιαστήριο Τώρα πετάνε τα αποτσίγαρα οι τουρίστες και το καινούργιο παν να δουν διυλιστήριο
Κοιμήσου Περσεφόνη...
Εκεί που η θάλασσα γινόταν ευλογία κι ήταν ευχή του κάμπου τα βελάσματα Τώρα καμιόνια κουβαλάν στα ναυπηγεία Άδεια κορμιά, σιδερικά, παιδιά κι ελάσματα
"Ο Ηλίας Πετρόπουλος έγινε γνωστός στο πλατύ κοινό με το βιβλίο του Το εγχειρίδιο του καλού κλέφτη που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1979 από τον εκδοτικό οίκο Νεφέλη ενώ αναμφισβήτητη είναι και η αξία της πρώτης ρεμπετολογικής μελέτης στην Ελλάδα που ακόμα και σήμερα αποτελεί σημείο αναφοράς για τη μελέτη του ρεμπέτικου, τα Ρεμπέτικα τραγούδια (Αθήνα 1968), τα οποια εκδόθηκαν πολλάκις έκτοτε, με αρκετές προσθήκες και βελτιώσεις. Άλλα του έργα είναι τα Καλιαρντά (Αθήνα 1971), Kiosque grec, La Voiture grecque, Cages d'oiseaux, Moments en Gr?ce (Το ελληνικό περίπτερο, Αυτοκίνητο, Κλουβιά πουλιών και Στιγμές στην Ελλάδα) που εκδόθηκαν στο Παρίσι το 1976 καθώς και Ο τούρκικος καφές εν Ελλάδι (Αθήνα 1979), Το μπουρδέλο (Αθήνα 1980), Θεσσαλονίκη: η μνήμη μιας πόλης (Παρίσι 1982), Πτώματα, πτώματα, πτώματα (Αθήνα 1988), Ο μύσταξ (Αθήνα 1989), Ρεμπετολογία (Αθήνα 1990) και το τελευταίο βιβλίο εμπνευσμένο από τη μόδα του στρίνγκ, πιστό στο στύλ Πετρόπουλου, Ο κουραδοκόφτης. Ανάμεσα στα έργα του, είναι ακόμα το πασίγνωστο Το άγιο χασισάκι, Υπόκοσμος και Καραγκιόζης, Ιστορία της Καπότας, Καπανταήδες και μαχαιροβγάλτες, καθώς και το τελευταίο του που κυκλοφόρησε το 2003, οι Παροιμίες του υπόκοσμου. Ο Ηλίας Πετρόπουλος έγραψε μονογραφίες για τους ζωγράφους Μοσχίδη, Πεντζίκη, Τέτση, Σικελιώτη και τους γελοιογράφους Μποστ και Καναβάκη. Το 1966 εξέδωσε το βιβλίο του Ελύτης, Μόραλης, Τσαρούχης. "
Ο Γιάννης Μόραλης γεννήθηκε στην Άρτα το 1916. Το 1927 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα. Το 1936 αποφοίτησε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας και ως υπότροφος της Ακαδημίας Αθηνών έφυγε το 1937 για τη Ρώμη. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου φοίτησε στην Ecole Nationale des Beaux Arts στα εργαστήρια ζωγραφικής και φρέσκο. Παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα στην Ecole des Arts et Metiers, για την σπουδή του ψηφιδωτού. Το 1947 εκλέχτηκε τακτικός καθηγητής στην ΑΣΚΤ, από όπου αποχώρησε το 1983. Το 1959 σχεδιάζει την γραμμική σύνθεση της ΒΔ και ΝΑ πλευράς του HILTON Αθηνών, και το 2000 σχεδιάζει δύο συνθέσεις σε κεραμικές πλάκες και σε ορειχάλκινα ανάγλυφα για το σταθμό του μετρό «Πανεπιστήμιο». Έχει εικονογραφήσει βιβλία (Ελύτη, Σεφέρη και άλλων), έχει δημιουργήσει τοιχογραφίες και έχει σχεδιάσει σκηνικά και κουστούμια για το Εθνικό Θέατρο Ελλάδος, το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν και τα μπαλλέτα του Ελληνικού Χοροδράματος. Έργα του ανήκουν σε δημόσιες και ιδιωτικές σχολές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
"Το συγκρότημα του Hilton Αθηνών θεωρείται από τα χαρακτηριστικότερα κτήρια που καθόρισαν την όψη της Αθήνας στη δεκαετία του '60 και σχεδιάσθηκε από την αρχιτεκτονική ομάδα των Προκόπη Βασιλειάδη, Εμμανουήλ Βουρέκα και Σπύρου Στάικου, με υπεύθυνο αρχιτέκτονα του έργου τον Αντώνη Γεωργιάδη. Οι εσωτερικές ανάγλυφες συνθέσεις σχεδιάσθηκαν από τον Γιάννη Μόραλη, ο οποίος χρησιμοποίησε θέματα από την τέχνη της Αρχαίας Ελλάδας. Οι συνθέσεις αυτές, με καμπύλες, σπείρες και ευθείες γραμμές, δημιουργούν ένα διαχρονικό σύμβολο του ταξιδιού, της επικοινωνίας, της αναχωρήσεως και της επιστροφής στην πόλη."
A Hiltont Athen arculatanak meghatarozo epuletegyuttesenek tartjak. A Hatvanas evekben Prokopi Basieleadi tervezogardaja, Emanuil Boureka es Spiros Staikou, Antoni Georgiadi felelos epitesszel terveztek, A kulso dombormu Gianni Morali muve, aki okori motivumokat szott alkotasaba. A kompozicio, gorbuletekkel, spiralokkal, parhuzamos vonalakkal egy idokon es korokon at vivo utazast szimbolizalnak, kapcsolatokat, a varost magunk mogott hagyo eltavozast, visszaterest.
Erre felel a gorog Hybris. A Hilton pezsgospoharabol felhorbolheto az eg, a fold, a fellegvar, a felhok napnyugtaval, a tenger ? A nagyravagyot falanksagaert az okor istenei olthatatlan szomjtra , csillapithatatlan ehsegre iteltek.
Δημήτρη Θ Aρβανίτη, ενός από τους σημαντικότερους έλληνες γραφίστες. Oι "Iδέες" περιλαμβάνουν 31 αφίσες για συναυλίες, ταινίες, θεατρικές παραστάσεις, κινηματογραφικά φεστιβάλ και διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις. O Δημήτρης Aρβανίτης έχει σχεδιάσει μεγάλο αριθμό εξώφυλλων για δίσκους και βιβλία και υπήρξε ένας από τους πρώτους καλλιτεχνικούς διευθυντές στον ελληνικό περιοδικό Tύπο. Έχει συνεργαστεί, ανάμεσα σε άλλα, με τα περιοδικά Tαχυδρόμος, Tζαζ, Περιοδικό. Σήμερα εργάζεται για το Δίφωνο, το Jazz & Tζαζ και το Minima. Θεωρείται "δάσκαλος" για τη νέα γενιά γραφιστών και από το εργαστήρι του έχουν περάσει αρκετοί νέοι γραφίστες, οι οποίοι σήμερα κάνουν δική τους καριέρα. Kατά την περίοδο του Φεστιβάλ, οι αφίσες των συναυλιών των Miles Davis και Keith Jarrett θα προσφέρονται σε περιορισμένο αριθμό υπογεγραμμένων αντιτύπων μεταξοτυπίας, σε ειδική τιμή.
..ez volt a villamos...
...itt beszelgetunk szombat delutanonkent a rebetikorol, es masrol, kovesd a regi villamos sineket...! :)
"Σήμερα στην Αθήνα λειτουργούν δύο συναγωγές, η μία απέναντι στην άλλη, στην οδό Μελιδώνη στο Θησείο.
Mediterranean musicians in America 
Lent: Hadzidakis, Moralis
Γιάννης Μόραλης: μακέτα σκηνικού για την Ερημιά του Μάνου Χατζηδάκι, Ελληνικό Χορόδραμα, 1958.
Ο Γιάννης Μόραλης γεννήθηκε στην Άρτα το 1916. Το 1927 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα. Το 1936 αποφοίτησε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας και ως υπότροφος της Ακαδημίας Αθηνών έφυγε το 1937 για τη Ρώμη. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου φοίτησε στην Ecole Nationale des Beaux Arts στα εργαστήρια ζωγραφικής και φρέσκο. Παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα στην Ecole des Arts et Metiers, για την σπουδή του ψηφιδωτού. Το 1947 εκλέχτηκε τακτικός καθηγητής στην ΑΣΚΤ, από όπου αποχώρησε το 1983. Το 1959 σχεδιάζει την γραμμική σύνθεση της ΒΔ και ΝΑ πλευράς του HILTON Αθηνών, και το 2000 σχεδιάζει δύο συνθέσεις σε κεραμικές πλάκες και σε ορειχάλκινα ανάγλυφα για το σταθμό του μετρό «Πανεπιστήμιο». Έχει εικονογραφήσει βιβλία (Ελύτη, Σεφέρη και άλλων), έχει δημιουργήσει τοιχογραφίες και έχει σχεδιάσει σκηνικά και κουστούμια για το Εθνικό Θέατρο Ελλάδος, το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν και τα μπαλλέτα του Ελληνικού Χοροδράματος. Έργα του ανήκουν σε δημόσιες και ιδιωτικές σχολές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Erre felel a gorog Hybris. A Hilton pezsgospoharabol felhorbolheto az eg, a fold, a fellegvar, a felhok napnyugtaval, a tenger ? A nagyravagyot falanksagaert az okor istenei olthatatlan szomjtra , csillapithatatlan ehsegre iteltek.
A Lykabetos a Hilton felol.
A Hilton "keprejtveny".
Hilton