Keresés

Részletes keresés

spiroslyra Creative Commons License 2009.11.08 0 0 1856
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.08 0 0 1855


horgony

''Mint a feltámadás, a megváltás reménye jelenik meg az ókeresztény művészetben síremlékeken, katakombákban, ékszereken. A hívek titkos ismertetőjegye volt, mert a horgonyban allegorikus, rejtett keresztet láttak, így az – főleg egy keresztrúddal kiegészítve – a keresztszimbolika részévé vált (→kereszt).''

http://www.bkiado.hu/netre/Net_szimbolum/szimbolumszotar.htm
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.08 0 0 1854

[?]

''Ορφεύς Βακχικός Σταυρωμένος
Σε σφραγιδόλιθο που βρέθηκε και χρονολογείται περίπου στα τέλη του 2ου ή στις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ., εμφανίζεται εγχάρακτος ένας σταυρωμένος άνθρωπος. Ακουμπά πάνω σ’ ένα V, έχει στην κορυφή του σταυρού την ημισέληνο και πιο πάνω εμφανίζονται 7 αστέρια σαν σταυροί. Γνωρίζοντας ότι εκείνη την εποχή επεκτεινόταν με γοργούς ρυθμούς ο Χριστιανισμός, αυτό το εύρημα δεν θα μας εντυπωσίαζε. Αυτό όμως που το κάνει να ξεχωρίζει, είναι ότι φέρει εγχάρακτες τις λέξεις «ΟΡΦΕΥΣ ΒΑΚΧΙΚΟΣ». Αναφέρεται λοιπόν στον αρχαίο Έλληνα μύστη Ορφέα; Μάλλον παράδοξο, μιας και ο μύθος του Ορφέα αναφέρει ότι δεν σταυρώθηκε, αλλά σφαγιάστηκε και κατακερματίστηκε από οργισμένες Μαινάδες.
Στους πρώτους αιώνες της εμφάνισης του Χριστιανισμού, κάποια Γνωστικά Χριστιανικά ρεύματα ταύτισαν τον Χριστό με τον Ορφέα. Ήταν η ομοιότητα των διδαγμάτων και ηθικών αρχών μεταξύ Χριστιανισμού και Ορφισμού, που οδήγησε σ’ αυτήν την ταύτιση. Ο Σταυρωμένος Ορφέας, ίσως υπενθύμιζε αυτήν την ομοιότητα, ενώνοντας παλαιότερα και νεότερα σύμβολα.
Όμως, ενδιαφέρον παρουσιάζει και η σχέση των ονομάτων Βάκχος (ή αλλιώς ‘Ίακχος’) και Ιησούς: στα Εβραϊκά, ο Βάκχος/Ίακχος είναι JEHSU, το οποίο προφέρεται «Ιεσού». Στους Φοίνικες και Κανααϊτες μεταφέρεται απλά ως ΙΗS, δηλαδή για τους Έλληνες ΙΗΣ, και ολόκληρο κατευθείαν από τους Εβραίους «ΙΗΣΟΥ».
Το V που εμφανίζεται στο κάτω μέρος του σταυρού και στο οποίο ακουμπά ο σταυρωμένος τα πόδια του, ίσως συνδέεται με τους 7 σταυρούς/αστέρια της κορυφής, που στεφανώνουν τον σταυρωμένο. Το V είναι ένα από τα αρχαία σύμβολα του Θείου θηλυκού, που παραπέμπει στην μήτρα που γεννά. Ο αριθμός 7, συνδέεται με την Ελληνίδα Θεά Αφροδίτη, την Θεά της θηλυκότητας, της ομορφιάς και της αγάπης. Ενδιαφέρον είναι ότι στην αραβική αρίθμηση ο αριθμός 7 γράφεται ως V. Στην Ρωμαϊκή αρίθμηση, το V είναι ο αριθμός 5, που επίσης συνδέεται με την Θεά Αφροδίτη και τον συνονόματο πλανήτη της, που, όπως είχε παρατηρηθεί από τους αστρονόμους της αρχαιότητας, σχηματίζει με την κίνησή του μια πεντάλφα (5Α) στον ουρανό, σε περίοδο 7 ετών.
Το Λ στην αραβική αρίθμηση είναι το 8. Το σύμβολο Λ συνδέεται με την αρσενική αρχή, παραπέμποντας στον φαλλό που γονιμοποιεί την μήτρα. Ο αριθμός 8 συνδέεται επίσης με το Θείο αρσενικό στοιχείο, με τον γήινο άνθρωπο, με την ισορροπία μεταξύ αυτών, με τη αναγέννηση, κι επομένως με τον Θεάνθρωπο Χριστό.
Βάζοντας το V πάνω στο Λ, σχηματίζεται το Χ, δηλαδή ο πλάγιος σταυρός. Στην Ρωμαϊκή αρίθμηση, το Χ είναι το 10 (αριθμός που παραπέμπει στην μονάδα) και στα μαθηματικά είναι το σύμβολο του πολλαπλασιασμού.
Η ημισέληνος στην κορυφή του σταυρού, ακριβώς πάνω από το κεφάλι του σταυρωμένου, είναι άλλη μια παραπομπή σε αρχαία θηλυκή θεότητα, στην Σεληνιακή Θεά. Έτσι, το θηλυκό στοιχείο φαίνεται να πλαισιώνει τον σταυρωμένο άνθρωπο, στηρίζοντας τα πόδια του και στεφανώνοντας το κεφάλι του...
Με τον τρόπο που είναι τοποθετημένα τα πόδια του σταυρωμένου στο V, το μέγεθος του V και η τοποθέτηση των άστρων στην κορυφή, φαίνεται λες και όλη η παράσταση ξεπηδά (γεννιέται) μέσα από το V και καταλήγει στα 7 αστέρια.
Ένα ακόμα παράδοξο της παράστασης, είναι η εμφάνιση σταυρωμένου ανθρώπου. Όπως θα δούμε παρακάτω (βλ. Λατινικός Σταυρός) ο εσταυρωμένος δεν εμφανίζεται ως σύμβολο του Χριστιανισμού πριν τον Μεσαίωνα. Το ότι αναφέρεται στον σταυρωμένο Ορφέα, κάνει το σύμβολο ακόμα πιο παράξενο και αινιγματικό...''

http://www.artofwise.gr/html/categories_content/symvola/stauros.html
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.08 0 0 1853


[?]

''Νόμισμα προ κατακλυσμού Δευκαλίωνος (δες Νωε) ευρέθη με τον Ορφέα εσταυρωμένο. Άλλη μεγάλη συζήτηση .''
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.08 0 0 1852

«Αραιώνοντας» τον θεό του οίνου Διόνυσο

Ποια η επίδραση του Έλληνα "θεού" του Οίνου στα Χριστιανικά Πιστεύω;


του J. P. Holding

''Τώρα ας προσθέσουμε και εμείς σε αυτά τα μοναδικά στοιχεία που «επιβεβαιώνουν» οι Freke και Gandy. Το πρώτο που πρέπει να σημειώσουμε είναι και το πλέον εμφανές, καθ’ ότι κοσμεί το εξώφυλλο του βιβλίου τους: Βασισμένοι σε «μια μικρή εικόνα καταχωνιασμένη στα παραρτήματα ενός παλιού ακαδημαϊκού βιβλίου» (παρ’ ότι δεν αναφέρουν ποιο ήταν το περιεχόμενο αυτού του βιβλίου), παραθέτουν μια ζωγραφιά «ενός φυλαχτού του 3ου μ.Χ. αιώνα», η οποία απεικονίζει μια σταυρωμένη μορφή που την ονομάζει «Ορφεύς Βάκχος» - μια άλλη ονομασία του Διόνυσου. Σύμφωνα με τους Freke και Gandy, αυτό δείχνει πως «στους μυημένους, και τα δύο ονόματα ήταν ουσιαστικά για την ίδια μορφή.» [12-13] Σ’ αυτό απαντούμε πως: Αυτό είναι πρόβλημα των μυημένων. Ο άκριτος συγκρητισμός ενός μόνο ατόμου (του κατασκευαστή ή του φέροντος το φυλαχτό) δεν αποτελεί απόδειξη για την θεωρία «αντιγραφής» - προπαντός όταν η απόδειξη χρονολογείται αρκετές εκατοντάδες χρόνια μετά την εποχή του Χριστού (όπως και οι περισσότερες αποδείξεις τους περί της σταύρωσης του Διόνυσου [52]). Επίσης δηλώνουν εσφαλμένα πως δεν υπάρχουν παραστάσεις του Εσταυρωμένου Ιησού προ του 50υ αιώνα. Όπως έχει σημειώσει ο Raymond Brown στο έργο «Death of the Messiah» (Θάνατος του Μεσσία), υπάρχουν περίπου 5-6 απεικονίσεις του Εσταυρωμένου Ιησού που χρονολογούνται μεταξύ 2ου και 5ου αιώνα, αλλά ακόμα και να μην υπήρχαν, η γραπτή απεικόνιση μέσα στα Ευαγγέλια ισοδυναμεί με το ίδιο πράγμα. Οι Freke και Gandy επέλεξαν ένα μάλλον ατυχές πρότυπο να προβάλουν στο εξώφυλλό τους.

Ενημέρωση: Πιο φτωχή απ’ ότι είχαμε αντιληφθεί. Ο φίλος μας έχει ξεθάψει κάποιες νέες πληροφορίες επί της ζωγραφιάς αυτής που χρησιμοποίησαν οι Freke και Gandy – πληροφοριές, που τους «ξετινάζουν» για τα καλά. Ο φίλος αυτός μου έδωσε την άδειά του να χρησιμοποιήσω τα ακόλουθα, που υπάρχουν σε ένα από τα blog του. Εμείς απλώς θα τα παραθέσουμε εδώ.

Οι Freke και Gandy δεν παρέχουν καμμία σχετική αναφορά για την ζωγραφιά στο βιβλίου τους, αλλά με ενημέρωσαν ευγενικά μέσω e-mail. Η πρώτη αναφορά ήταν ο R. Eisler, στο «Orpheus the Fisher» (Ορφέας ο Ψαράς), επανατυπώσεις του εκδοτικού οίκου Kessinger Publishing, με πρώτη έκδοση το 1920 όπου δίνεται ως χρονολογία ο 4ος αιώνας για το φυλαχτό και όπου απεικονίζεται το ίδιο. Περιέργως, του αποδίδεται η χρονολογία του 4ου αιώνα μόνο και μόνο χάρη στην απεικόνιση μιας σταύρωσης, οπότε, θα μπορούσε θεωρητικά να είναι και παλαιότερο αλλά και νεότερο.

Η δεύτερη αναφορά τους ήταν ο WKC Guthrie, στο «Orpheus and Greek Religion» (Ορφέας και Ελληνική Θρησκεία), εκδόσεις Princeton University Press, 1952. Πρόκειται για την δεύτερη έκδοση, και αναλύει το φυλαχτό εκτενώς στην σελίδα 265. Αναφέρεται στις απόψεις των Eisler και Otto Kern ο οποίος ήταν ένας εξαιρετικά αναγνωρισμένος Γερμανός ειδικός του Ορφέα. Τον καιρό εκείνο, και οι δυο τους είχαν θεωρήσει πως το πολύτιμο αυτό εύρημα ήταν ένα αρχαίο Ορφικό τεχνούργημα, και ο Eisler πρότεινε πως ήταν δική τους η παράδοση περί εσταυρωμένου Ορφέα. Παραπέμποντας στις αποδείξεις του Ιουστίνου Μάρτυρα, ο οποίος αποκλείει να είχε υπάρξει ποτέ σταυρωμένος παγανιστής, ο Guthrie δικαίως απορρίπτει αυτή την ερμηνεία.

...Αλλά υπάρχει και η «χαριστική βολή» στην υπόθεση αυτή, την οποία ο Freke παρέλειψε να αναφέρει. Βρήκα μια υποσημείωση στην έκδοση του 1952 της εργασίας του Guthrie (σελίδα 278) η οποία λέει:

«Στην ανασκόπησή του του βιβλίου αυτού [«Orpheus and Greek Religion»]με τίτλο «Gnomon» (Γνώμων) (1935, σελ.476), ο Otto Kern [ένας ανέφικτα αναγνωρισμένος Γερμανός ειδικός του Ορφέα] ανακαλεί, και εκδηλώνεται πλέον ως πεπεισμένος από την έμπειρη γνώμη των Reil και Zahn [πιο αναγνωρισμένοι Γερμανοί] πως το κόσμημα ήταν πλαστογραφία.»

Αναζήτησα την ανασκόπηση στο βιβλίο «Γνώμων», αλλά ήταν στα Γερμανικά, και δεν καταλάβαινα τίποτε εκεί μέσα. Όπως και να’ ναι, το εύρημα έχει στιγματισθεί ως πλαστογραφία από έγκριτους ειδικούς. Ευτυχώς που οι Freke και Gandy δεν θεωρούν το κόσμημα αυτό σημαντικό στοιχείο για την υπόθεσή τους, όμως δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε τι δουλειά είχε πάνω στο εξώφυλλο του βιβλίου τους. Και φυσικά μπορεί κανείς να διατηρεί υποψίες για τον λόγο που δεν ανέφεραν από πού προήλθε η εικόνα αυτή.

Στις «Βάκχες», ένα έργο με κεντρικό χαρακτήρα τον Διόνυσο, ο θεός έρχεται στη γη με ανθρώπινη μορφή. Ο ίδιος λέει πως έχει «καλύψει την Θεότητά του με μια μορφή θνητού», για να την κάνει «ορατή στους θνητούς». Λέει στους μαθητές του «γι’ αυτό άλλαξα την αθάνατη μορφή μου και προσέλαβα την μορφή ανθρώπου». Αυτό το συγκρίνουν με τα λόγια του Ιωάννη και του Παύλου, οι οποίο περιγράφουν τον Ιησού ως «σαρκωθείς Λόγος» και «καθ’ ομοίωση αμαρτωλής σάρκας».

Εάν ήταν έγκλημα να ξηλώνει κανείς τα νοήματα από την πραγματική συνάφειά τους, τότε οι Freke και Gandy θα άξιζαν την ποινή θανάτου: Ο λόγος που στις «Βάκχες» ο Διόνυσος έχει καλύψει την θεότητά του και έγινε ορατός στους ανθρώπους ήταν ΕΙΔΙΚΑ για να παίξει μια τερατώδη φάρσα στην πόλη των Θηβών και τον βασιλιά Πενθέα, οι οποίοι είχαν αρνηθεί να τον τιμήσουν: «Θα ενωθώ με εκείνη την στρατιά των μαινόμενων γυναικών, και θα τις οδηγήσω εγώ στη μάχη. Αυτός είναι και ο λόγος που άλλαξα την αθάνατη μορφή μου σε θνητή, και εμφανίζομαι με μορφή ανθρώπου.» Ο Διόνυσος επίσης διευκρινίζει πως καθιερώνει τις τελετές του προκειμένου «να κάνει προφανή την θεότητά του στους θνητούς». Καμμία από τις δύο αυτές δηλώσεις δεν έχει παρά μια επιδερμική/παγκόσμια ομοιότητα με όσα λένε για τον Ιησού, δεδομένου ότι οι σκοποί μιας τέτοιας «εμφάνισης» είναι εντελώς διαφορετικοί!

Παραπέμποντας στην νουθεσία του Ιωάννη του Βαπτιστή, πως όποιος τον ακολουθήσει θα έπαιρνε στο χέρι ένα λιχνιστήρι για να ξεχωρίζει το στάρι από την ήρα, οι Freke και Gandy μας λένε πως στα Διονυσιακά μυστήρια, «τέτοιο λιχνιστήρι το χρησιμοποιούσαν στο αεροβάπτισμα» και παραπέμπουν σε παραστάσεις αγγείων με μυούμενους «καλυμμένους με πέπλο καθισμένοι, και ένα λιχνιστήρι να ανεμίζεται πάνω από το κεφάλι τους» Επίσης σημειώνουν πως ο Διόνυσος ήταν γνωστός ως «εκείνος με το λιχνιστήρι» και πως όταν γεννήθηκε «είχε για λίκνο του ένα λιχνιστήρι» [37]

Εδώ υπάρχει ένας βαθμός αλήθειας, αν και η χρήση του λιχνιστηριού ως σύμβολο καθαρισμού είναι τόσο παράδοξο, όσο είναι το κενό αέρος, αφού ήταν ένα κοινό εργαλείο που διαχώριζε το χρήσιμο από το άχρηστο, οπότε, γιατί θα έπρεπε να συμβολίζει κάτι ιδιαίτερο; Τυχαίνει όμως, το «λιχνιστήρι» που σχετίζεται με τον Διόνυσο να είναι ένα κοίλο αντικείμενο με σχήμα φτυαριού που συνδύαζε καλάθι και βεντάλια, το οποίο χρησιμοποιούσαν για το λίχνισμα σταριού, ή για την συγκομιδή καρπών (σαν καλάθι), καθώς και για μεταφορά βρεφών. [Harr.PGR, 401-2] Από την άλλη, η Παλαιά Διαθήκη δεν αναγνωρίζει την «βεντάλια» ως σύμβολο εξαγνισμού και διαχωρισμού (δες Ησαϊα και Ιερεμία, ειδικά Ιερ. 15:7). Η βεντάλια-λιχνιστήρι όμως – με την χρήση που της αποδίδει ο Ιωάννης ο Βαπτιστής – σχετίζεται με τον εξαγνισμό δια της Κρίσεως, ενώ στην λατρεία του Διονύσου είχε και συνειρμούς γονιμότητας, εκτός από εξαγνισμό/νέα γέννηση [Harr.PGR, 525-6].

Επί πλέον, το βάπτισμα ήταν στην πεμπτουσία του μάλλον Εβραϊκό παρά Διονυσιακό (όχι πως θα είχε κανένα νόημα το Χριστιανικού-τύπου βάπτισμα για τους λάτρεις του Διόνυσου, αφού δεν πίστευαν σε προπατορικό αμάρτημα…)

Άλλη μια αναφορά – η οποία συγκρίνεται με την Μεταμόρφωση του Ιησού - είναι το επεισόδιο με την «ένδοξη μεταμόρφωση» του Διόνυσου στις «Βάκχες». Για μια ακόμη φορά, έχουμε ένα περιστατικό δανεισμού Χριστιανικής ορολογίας για να περιγράψουν ένα αμυδρά όμοιο συμβάν. Η «μεταμόρφωση» του Διονύσου στο τέλος των «Βάκχων» περιλαμβάνει ένα επεισόδιο όπου εμφανίζεται επάνω από τα τείχη του παλατιού του Πενθέα, «στην δόξα της θεότητάς του» - αν και δεν περιγράφεται πώς ακριβώς έμοιαζε με την μορφή αυτή, και επίσης εμφανίζεται έτσι μονομιάς – δηλαδή, δεν αλλοιώνεται σταδιακά καθώς τον παρακολουθούν οι παριστάμενοι. Είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς τον λόγο που αυτό το περιστατικό πρέπει να ιδωθεί σαν παραλληλισμός, όταν οι Εβραϊκές απεικονίσεις της Σοφίας είναι πολύ πιο κοντινές σε ομοιότητα. (Άσε που δεν υπάρχει και κανένα παράλληλο για την ταυτόχρονη εμφάνιση του Ηλία και του Μωϋσή!)

Στη συνέχεια παρατηρούμε ότι παρατίθεται μια σειρά αλληλογραφίας από την δίκη και την εκτέλεση του Ιησού. [45, 51] Πάλι μέσα από τις «Βάκχες», οι Freke και Gandy σημειώνουν ότι «όπως ο Ιησούς στην Ιερουσαλήμ, έτσι και ο Διόνυσος είναι ένας ήσυχος ξένος, με μακρυά μαλλιά και γενειάδα, που φέρνει μια καινούργια θρησκεία». Το «μακρυά μαλλιά και γενειάδα» βέβαια περιγράφει ένα σημαντικό ποσοστό του αρχαίου αρσενικού πληθυσμού (άντε να συλλάβεις ένα κλέφτη πορτοφολά με μια τέτοια περιγραφή!). Συμβαίνει όμως ο Διόνυσος να είναι κάθε άλλο παρά «ήσυχος» ενώπιον του Πενθέα: στην πραγματικότητα εμπλέκεται σε ένα έντονο διάλογο μαζί του σαν «εξυπνάκιας». Όσο για την εμφάνισή του, ο Πενθέας παρατηρεί πως τα μαλλιά του Διόνυσου είναι αρκετά ελκυστικά, «που πέφτουν πάνω στα μάγουλά του πολύ σαγηνευτικά.» Ο Πενθέας επίσης παρατηρεί την ωχρότητα της επιδερμίδας του Διόνυσου (κάτι που ταυτιζόταν με το γυναικείο φύλο), καθώς και το «ωραίο πρόσωπό του». Ποιος, αλήθεια, είναι ο παραλληλισμός ανάμεσα σ’ αυτή την ομοφυλοφιλική ερωτική περιγραφή και την αυστηρή περιγραφή για τον Ιησού ενώπιον του Πιλάτου;

Επίσης σημειώνεται πως ο βασιλιάς Πενθέας συλλαμβάνει, επιτιμά και καταδικάζει τον Διόνυσο, ο οποίος έχει «επιτρέψει παθητικά να τον συλλάβουν και να τον φυλακίσουν». Η παθητική αυτή συμπεριφορά του ενώπιον του Πενθέα συγκρίνεται με την στάση του Ιησού ενώπιον του Πιλάτου. Αυτό που οι Freke και Gandy παραλείπουν να αναφέρουν είναι πως ο Διόνυσος αφήνει μεν να τον συλλάβουν, αλλά με ένα κρυφό χαμόγελο – είναι και αυτό μέρος του σχεδίου του να βρεθεί ενώπιον του Πενθέα και να τον ταπεινώσει σταδιακά, μέχρι του σημείου να τον αναστατώσει, να τον καταφέρει να φορέσει γυναικεία ρούχα, και στο τέλος να δολοφονηθεί… Ε, λοιπόν, αυτό το σενάριο δεν θυμίζει επ’ ουδενί εκείνο με τον Πιλάτο!

Ο Ιησούς λέει στον Πιλάτο: «Δεν έχεις καμμία απολύτως δύναμη επάνω μου, παρά μόνο αν σου είχε δοθεί άνωθεν». Ο Διόνυσος λέει: «Τίποτε δεν μπορεί να με αγγίξει, που δεν ήταν προορισμένο». (Δεν θα ήταν αναμενόμενο να περιμένουμε κάτι τέτοιο από μια θεϊκή μορφή; Δεν θα ίσχυε για μια οποιαδήποτε μορφή - είτε αληθινή είτε ψεύτικη;) Επίσης ο Διόνυσος λέει ένα σωρό άλλα πράγματα που δεν έχουν όμοιό τους, για παράδειγμα: «Σας προειδοποιώ να μην με δέσετε… εγώ είμαι εχέφρων, εσείς είστε παράφρονες», και επίσης: «(ο Διόνυσος) είναι εδώ, κοντά στους ανθρώπους, και βλέπει τι μου κάνουν»…

Ο Ιησούς είχε πει για τους διώκτες Του: «Δεν γνωρίζουν τι κάνουν» - ο δε Διόνυσος λέει στον Πενθέα: «Δεν ξέρεις τι κάνεις, ούτε τι λες, ούτε ποιος είσαι». Η χρονική στιγμή των δηλώσεων αυτών είναι αρκετά διαφορετική – ο Ιησούς το είπε επάνω στον Σταυρό, προς τον Πατέρα, με αναφορά στους εκτελεστές Του, ενώ ο Διόνυσος το λέει καθώς τον συλλαμβάνουν, και αναφέρεται μόνο στον Πενθέα. Τα λόγια του Διόνυσου έχουν μια μάλλον ευρύτερα φιλοσοφική χροιά ενώ ο Ιησούς ασκεί έμπρακτη συγχώρηση. Ο παραλληλισμός εδώ είναι εντελώς επιφανειακός.

Ο Ιησούς προειδοποιεί για την επικείμενη κρίση της Ιερουσαλήμ. Ο Διόνυσος αποχωρεί από τον Πενθέα, απειλώντας τον με θεϊκή εκδίκηση. (Και πάλι, τι άλλο να περιμέναμε;) Αλλά και πάλι, ο παραλληλισμός εδώ είναι επιφανειακός. Αυτό που λέει σχετικά ο Διόνυσος συνοψίζεται με δύο φράσεις: «Το όνομα Πενθέας σημαίνει πένθος. Το όνομα αυτό σου ταιριάζει μια χαρά» και «Ο Διόνυσος, που εσύ θεωρείς νεκρό, θα σε κυνηγήσει και θα σε εκδικηθεί για την ιεροσυλία». Αυτό επ’ ουδενί δεν συγκρίνεται με τον θρήνο που θα έβρισκε την Ιερουσαλήμ, που έχει και αρκετά παράλληλα σημεία στην Παλαιά Διαθήκη.

Στον Ιησού δόθηκε ακάνθινο στεφάνι. Στον Διόνυσο, στεφάνι κισσού. Μα, το στεφάνι από κισσό ο Διόνυσος το φοράει πάντοτε (όπως ο Απόλλων συνήθως το δάφνινο -- Ott.DMC, 153). Το φοράει συνεχώς κατά την διάρκεια των «Βάκχων», καθώς επίσης και οι λάτρεις του. Επίσης λέγεται πως τυλίχθηκε κισσός γύρω από τον Διόνυσο όταν ο Δίας κατά λάθος «πυρπόλησε» την έγκυο Σεμέλη. Η δροσερή φύση του φυτού εξισορροπεί την πύρινη φύση της κληματαριάς, η οποία επίσης συσχετίζεται με τον Διόνυσο. Δεν μπορεί να θεωρηθεί παράλληλο της μίας και μοναδικής και αθέλητης χρήσης του ακάνθινου στεφανιού του Ιησού – ο μόνος παραλληλισμός εδώ είναι ο παγκόσμιος συμβολισμός του στέφανου-στέμματος ως ενός σήματος εξουσίας.

Ο Ιησούς ντύθηκε πορφύρα από τους στρατιώτες, «και ο Διόνυσος επίσης φορούσε μανδύες πορφυρένιους». Ως συνήθως, υπάρχουν και εδώ διαφορές: Ο Ιησούς ήταν ενδεδυμένος την πορφύρα προσωρινά και χλευαστικά. Ο Διόνυσος φορούσε το χρώμα τακτικά και με δόξα και τιμή. Ο παραλληλισμός είναι και πάλι επιφανειακός και βασίζεται σε μια αρχαία, παγκόσμια σταθερή, ήτοι: το πορφυρό είναι βασιλικό χρώμα.

Στον Ιησού έδωσαν να πιεί κρασί ανακατεμένο με ξύδι. Οι ακόλουθοι του Διόνυσου είχαν τελετουργικές οινοποσίες. Αν οι Freke και Gandy έχουν την εντύπωση πως αυτό λέει κάτι, σίγουρα χρειάζεται ρύθμιση η κριτική τους σκέψη! Για άλλη μια φορά, ισχύει μια παγκόσμια σταθερή: Ο οίνος ήταν ένα συνηθισμένο ποτό ημέρας, και στην καθημερινή ζωή, αλλά και στις θρησκευτικές τελετές, ίσως λόγω υπερβολικής μόλυνσης του νερού, αλλά έτσι κι’ αλλιώς, δεν υπήρχαν και πολλές άλλες επιλογές την εποχή εκείνη! (Το ίδιο ισχύει και για τον άρτο – ακόμα και οι αρχαίοι Κεντρο-Αμερικανοί το χρησιμοποιούσαν!). Πάντως, στην Διονυσιακή λατρεία χρησιμοποιούσαν κρασί, εξ αιτίας –μας εξηγεί ο Otto [Ott.DMC, 146, 148]- της πύρινης και συχνά αντιφατικής φύσης του, δια της οποίας αντικατοπτριζόταν ο χαρακτήρας του Διόνυσου (δηλαδή, μπορούσε να προξενήσει λύπη ή γέλιο, ή να σκορπίσει τις έγνοιες ή να προκαλέσει θλίψη…. «απ’ όλα όσα παράγει η γη, το κλήμα καθρεφτίζει πιο καλά τα δύο πρόσωπα του θεού.») Κανένα τέτοιο στοιχείο δεν εισχωρεί στην Χριστιανική Ευχαριστία.

Ο Όμηρος αναφέρεται στους ανθρώπους ως «σιτοβόρους» - πιθανόν υποδηλώνοντας πως ο άρτος δεν εθεωρείτο μόνο ένα είδος βασικής διατροφής αλλά σχεδόν ως όρος καθοριστικός της ανθρωπότητας.

Ο Ιησούς σταυρώθηκε, ενώ στις «Βάκχες» ο Πενθέας «υψώνεται πάνω σε ένα δέντρο», και σε ένα μύθο της Σικελίας, σταυρώνεται ένας άλλος εχθρός του Διόνυσου – κάτι που υπονοεί πως σε ορισμένες Μυστηριακές παραδόσεις, ο Διόνυσος σταυρωνόταν ή κρεμιόταν πάνω σε ένα δέντρο. Τώρα, το πώς αυτός ο συνειρμός τιμά την λογική, ακόμα δεν μπορώ να καταλάβω. Είναι σαν να λέμε ότι εφ’ όσον υπάρχει μια παράδοση πως δολοφονήθηκε ο τάδε πρωθυπουργός, τότε θα πρέπει να υπάρχει κάπου και μια ιστορία όπου δολοφονείται και ο δείνα πρωθυπουργός… Το δε σύνηθες της σταύρωσης σαν μορφή τιμωρίας στον αρχαίο κόσμο είναι αρκετή εξήγηση για την σταύρωση του άλλου εχθρού του Διόνυσου. Όσο για την μοίρα του Πενθέα, ο οποίος «υψώθηκε πάνω σε δέντρο», δεν είναι παρά μια απλοϊκή περιγραφή του συμβάντος. Αυτό που τελικά συνέβη είναι πως, αφού ξεγέλασε τον Πενθέα να βγει στις ερημιές όπου είχαν πάει οι μαινόμενες γυναίκες, ο Διόνυσος απλώνει το χέρι και αρπάζει την κορυφή ενός δέντρου (σαν τον Τιραμόλα;) και την τραβά μέχρι το έδαφος ώστε να «λυγίσει κυκλικά, σαν λυγισμένο τόξο». Μετά τοποθετεί τον Πενθέα σε ένα από τα ψηλότερα κλαδιά του δέντρου, και αργά και προσεκτικά αφήνει το δέντρο να επανέλθει στην αρχική του θέση. Στη συνέχεια τραβά την προσοχή των γυναικών στον Πενθέα. Εκείνες έρχονται τρέχοντας και αρχικά του πετούν ξύλα και πέτρες, όμως δεν μπορούν να τα πετάξουν αρκετά ψηλά. Εν τέλει ξερριζώνουν το δέντρο, κάνοντας τον Πενθέα να πέσει στο έδαφος, όπου και διαμελίζεται από το μαινόμενο πλήθος. Κανένας απολύτως παραλληλισμός εδώ με την σταύρωση, όπως θέλουν να μας πείσουν για την έννοια της φράσης «υψώνεται πάνω σε ένα δέντρο»!

Συγκρίνοντας με την Θεία Ευχαριστία, όπου λέγεται πως «ο Ιησούς συμβολικά γίνεται το κρασί που πίνεται από τους μετέχοντες», οι «Βάκχες» του Ευριπίδη φαίνεται να λένε πως «ο Διόνυσος γίνεται το κρασί και ο ίδιος ‘εκχέεται’ ως προσφορά». Αν και υπάρχει ένα ίχνος αλήθειας σ’ αυτό, όμως, όχι μόνο η φύση του συμβολισμού είναι αλλιώτικη εδώ (άφεση αμαρτιών έναντι συμμετοχής σε αλλοιωμένη κατάσταση συνείδησης), αλλά και το κρασί του Διόνυσου δεν πίνεται, παρά χύνεται σε σπονδή. Το μόνο κοινό σημείο εδώ βρίσκεται ριζωμένο στην χρήση του κρασιού ως βασικού ποτού της αρχαίας εποχής (και πάλι, τότε δεν υπήρχαν εναλλακτικά αναψυκτικά).

Μας λένε πως ο «Διόνυσος-Οσιρις» ήταν ένας «ιερός φαρμακός, ο οποίος ‘πέθανε για την άφεση των αμαρτιών του κόσμου’». Δεν βρήκα την παραμικρή ένδειξη για κάτι τέτοιο σε σχέση με τον Διόνυσο. Η υποσημείωση των Freke και Gandy περί αυτού είναι επεξήγηση και όχι τεκμήριο, και εκεί μέσα, αποκλείουν επίσης τον παραλληλισμό του αποδιοπομπαίου τράγου της Π.Δ., με το να δηλώνουν απλώς πως μια τέτοια ιδέα ήταν γνωστή σε όλη την Μεσόγειο. Μπορεί να έχουν έτσι τα πράγματα, αλλά μία και μόνο φράση δεν είναι αρκετή για να ακυρώσει το σύμπλεγμα των ιδεών που συνδέονται μεταξύ τους στην ΠΔ και στην ΚΔ, αν τυχόν αυτές δεν έχουν το όμοιό τους σε παγανιστικές τελετές.

Έχω δουλέψει πάνω στην κατηγορία των «φαρμακών», και ο Διόνυσος μου φαίνεται φτωχό παράδειγμα για να δικαιούται μια τέτοια ταμπέλλα. Επίσης, οι «φαρμακοί» στην Ελληνική σκέψη ήταν τυπικά (δεν μπορώ να το ισχυριστώ για τις μυστηριακές θρησκείες) σε μεταφυσικούς όρους εντελώς άλλο πράγμα από εκείνους που συσχετίζονταν με τον Σωτήρα Χριστό.

Η παγανιστική σκέψη συχνά πλησίαζε την Χριστιανική σκέψη εδώ (μια ιδιαίτερα τρομερή καταστροφή απαιτεί έναν ιδιαίτερα ισχυρό θυσιαστήριο μεσάζοντα ή φαρμακό, για να σωθεί ολόκληρη η κοινότητα). Το πρόβλημα είναι πως αυτή ιδέα είναι τόοοοσο διαδεδομένη – σχεδόν κοινός νους δηλαδή – που δεν μπορεί εύλογα να χρησιμοποιηθεί ως θέμα της θεωρίας αντιγραφής (σχετικές αναφορές θα μπορούσαν να είναι Ευριπ. Φοιν., Απολλόδωρος 3.6.7 (θυσία του Μενοικέα), Con. Graal 10.3-6 (ο Sir Lancelot και η φλεγόμενη πόλη); S.Thompson, Motif-Index, M362, P711.9, perh. J221.2).



Συμπέρασμα

Τι περισσότερο χρειάζεται να πούμε; Ο παραλληλισμός του Χριστού με τον Διόνυσο διαθέτει ελάχιστα που να τον υποστηρίζουν. Ότι λίγα υπάρχουν, είναι παγκόσμιες νόρμες και θέματα. Επί πλέον, για να γίνει πιο πειστικός ο ισχυρισμός περί παραλληλισμού, ο ισχυριζόμενος οφείλει να εξηγήσει πώς και γιατί μια ομάδα Παλαιστινίων Εβραίων δανείστηκε την θεολογία και τις διδασκαλίες μιας ξένης λατρείας και ίδρυσε μια νέα θρησκεία βασισμένη πάνω σε αυτές. Επίσης πρέπει να εξηγήσει γιατί οι παραλληλισμοί ανάμεσα στην διδασκαλία του Ιησού και του σύγχρονου Ιουδαϊσμού ήταν τόσο όμοιοι (πέραν του γιατί οι πρώτοι Χριστιανοί αρχικά διατηρούσαν τα εξωτερικά στοιχεία της Εβραϊκής θρησκευτικότητας (περιτομή, εκκλησιασμός στον Ναό, κλπ). Μάλιστα, ο μόνος Απόστολος που θα μπορούσαμε δικαιολογημένα να περιμένουμε να έχει μια λεπτομερή γνώση των παγανιστικών θρησκειών ήταν ο μορφωμένος ραββίνος, Σαούλ-Παύλος, συνεπώς, ξεπερνά κάθε όριο αξιοπιστίας να δεχθούμε πως ένας αναγνωρισμένος και ασκούμενος Φαρισαίος (πόσο μάλλον μαθητής του Γαμαλιήλ) θα έπαιρνε (ή αν θα μπορούσε καν να πάρει) τον έλεγχο μιας ομάδας Παλαιστινίων χωρικών και να τους μεταβάλει σε προσηλυτιστές Μεσσιανικούς… Βάκχο-λάτρεις.



Πηγές

*

Bow.FH -- Bowersock, G. W. Fiction as History: From Nero to Julian. University of California, 1994.
*

Carp.MD -- Carpenter, Thomas H. and Christopher A. Faraone. Masks of Dionysos. Cornell U. Press, 1993.
*

Col.VFG -- Cole, Susan. "Voices from the Grave: Dionysus and the Dead." in Masks.
*

Dan.GLE -- Danielou, Alain. Gods of Love and Ecstasy: The Traditions of Shiva and Dionysus. Inner Traditions, 1982.
*

Det.DAL -- Detienne, Marcel. Dionysus at Large. Harvard U. Press, 1989.
*

Det.DS -- Detienne, Marcel. Dionysus Slain. Baltimore: Johns Hopkins, 1979.
*

Eva.GE -- Evans, Arthur. The God of Ecstasy. New York: St. Martins' Press, 1989.
*

Fraz.GB -- Frazer, James. The Golden Bough. New York: Avenel Books, 1981.
*

Harr.PRG -- Harrison, Jane. Prolegomena to the Study of Greek Religion. Cambridge U. Press, 1922.
*

Hein.HHG -- Heinrichs, Albert. "He Has a God in Him": Human and Divine in the Modern Perception of Dionysus." in Carpenter, Masks.
*

Obb.DPO -- Obbink, D. "Dionysus Poured Out: Ancient and Modern Theories of Sacrifice and Cultural Formation." in Carpenter, Masks.
*

Ott.DMC -- Otto, Walter F. Dionysus: Myth and Cult. Indiana U. Press, 1965. ''

http://www.oodegr.com/neopaganismos/pseftotheoi/xristos_dionysos1.htm.
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.08 0 0 1851

''“ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΟΣ” ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΣΕ ΤΑΞΙ

του Πρωτ. π. Θωμά Βαμβίνη



Το Σάββατο και την Κυριακή 8 και 9 Μαΐου πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, στην μεγάλη αίθουσα του Συνοδικού Μεγάρου, Συνέδριο που οργάνωσε η Ιερά Σύνοδος για τους υπεύθυνους και τα στελέχη του νεανικού έργου των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος, με θέμα: “Η Εκκλησιολογική θεώρηση της τρίτης χιλιετίας και οι νεανικοί προβληματισμοί”. Στο Συνέδριο αυτό συμμετείχα ως ένας από τους εκπροσώπους της Ι. Μητροπόλεως Ναυπάκτου.

Στο σχόλιο αυτό δεν θα αναφερθώ στα θέματα που αναπτύχθηκαν και συζητήθηκαν στο Συνέδριο, αλλά σε μια εξωσυνεδριακή μου εμπειρία, που δείχνει ότι, ενώ άλλοι αντιμετωπίζουν τη νέα χιλιετία χωρίς άγχος και ανασφάλειες μέσα στην προοπτική του αιώνιου, κάποιοι άλλοι Έλληνες - που δυσανασχετούν, όταν σκέπτονται ότι ο Χριστιανισμός “έκτισε” νέα καρδιά στο σώμα του Ελληνισμού - βυθίζουν την σκέψη τους στο παρελθόν, χωρίς καμμιά προοπτική, χωρίς διέξοδο από τα απατηλά φαινόμενα, πνιγμένοι στην ωραιοποιημένη ειδωλοποίηση των παθών και παγιδευμένοι σ’ ένα στείρο φυλετισμό, ο οποίος ούτε ελληνικός στην πραγματικότητα είναι ούτε πολύ περισσότερο χριστιανικός.

Το Σάββατο, λοιπόν, 8 Μαΐου, στο μεσημεριανό διάλειμμα του Συνεδρίου πήρα ένα ταξί, για να κάνω μια επίσκεψη σε συγγενικό μου σπίτι. Με το που ξεκίνησε το ταξί, άρχισε ο ταξιτξής το “ανακριτικό” του έργο. Φαίνεται ότι του κίνησε την περιέργεια η παρουσία πολλών κληρικών και λαϊκών στη γύρω περιοχή, οπότε ενδιαφέρθηκε να μάθη τί γίνεται στη Μονή Πετράκη. Αφού, λοιπόν, πληροφορήθηκε ότι γίνεται κάποιο Συνέδριο, πέρασε, με “αναγνωριστικές βολές” σε μια ιδεολογική επίθεση.

Η συζήτηση που ακολούθησε στα βασικά της σημεία ήταν περίπου η ακόλουθη.

-Καλός ο Αρχιεπίσκοπος...

-Αξιόλογος και ικανός άνθρωπος.

-Να δούμε· πάντως βλέπω πολύ Ιουδαϊσμό...

-Που βλέπετε τον Ιουδαϊσμό, τον ρώτησα. Χωρίς να δώση απάντηση στο ερώτημα που προκάλεσε ο ίδιος, προχώρησε στην ομολογία της πίστης του:

-Εγώ, πάντως, ξέρω τον εσταυρωμένο Ορφέα...

Κατάλαβα ότι ήταν κι αυτός ένα από τα θύματα της νεοπαγανιστικής κίνησης με την ρατσιστική πολιτική ιδεολογία, που κάνει τον τελευταίο καιρό αισθητή την παρουσία της στη χώρα μας, μέσα από την κυκλοφορία “ειδικών” περιοδικών, την οργάνωση συνεδρίων, αλλά και από τα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας. Το περιοδικό “Δαυλός”, του οποίου ο ταξιτζής μου είπε ότι είναι αναγνώστης, με τα δημοσιεύματά του, τον έπεισε να ομολογή - εμπνέοντάς τον ενθουσιασμό για την αρχαία Ελλάδα - ότι “εγώ ξέρω το εσταυρωμένο Ορφέα”. Αυτό, βέβαια, που ήθελε να πή, χωρίς να τολμά να το πη καθαρά, φοβούμενος, όπως κατάλαβα, τον ίδιο του τον εαυτό, την παράδοση που κυκλοφορούσε στο αίμα του, ήταν: “Ως γνήσιος Έλληνας, κατευθείαν απόγονος των αρχαίων Ελλήνων, δε γνωρίζω τον εσταυρωμένο Χριστό, τον Μεσσία του Ισραήλ, γνωρίζω τον δικό μας, τον εσταυρωμένο Ορφέα”. Την αποστροφή του προς ό,τι προέρχεται από το Ισραήλ την εξέφρασε λέγοντας: “Γιατί να είμαι υποχρεωμένος να διδάσκομαι ξένη ιστορία; Τί με ενδιαφέρει η ιστορία των Εβραίων;”

Τηλεγραφικά προσπαθούσα να απαντώ στις τηλεγραφικές προκλήσεις του. Του είπα ότι δεν μας ενδιαφέρει η ιστορία του Ισραήλ ως εθνική ιστορία, αλλά ως ιστορία των αποκαλύψεων του Θεού στους προφήτες, οι οποίοι καθοδηγούσαν τον σκληροτράχηλο λαό των Εβραίων. Τελικά, ο λαός αυτός αντιστάθηκε στους Προφήτες, λιθοβόλησε τους απεσταλμένους του Θεού σ’ αυτόν και σταύρωσε τον Υιό του, τον οποίο δεχθήκαμε εμείς. Κορεσμένοι από την αμαρτία, την οποία καλλιεργούσε η ειδωλολατρεία, με φιλολογική και πολιτική παιδεία και υποψιασμένοι σε θέματα ουσιώδη από τις αναζητήσεις των φιλοσόφων, οι οποίοι έφθαναν σε αδιέξοδα, είμασταν έτοιμοι να δεχθούμε την διδασκαλία του Χριστού, η οποία ανέπαυε και ελευθέρωνε το ανήσυχο πνεύμα μας. Έτσι, οι Απόστολοι και οι Πατέρες εκχριστιάνισαν τον Ελληνισμό. Επέμενε, όμως:

-Γιατί φοβόμαστε τόσο την Ελλάδα;

-Ποιός φοβάται την Ελλάδα; του είπα. Ο Χριστιανισμός, πάντως, δεν την φοβήθηκε και ούτε την φοβάται. Την αγαπά και την σώζει. Δεν φοβήθηκε στις κατακόμβες - καιρός ειδωλολατρείας τότε - να παραστήση τον Χριστό χρησιμοποιώντας ως σύμβολο τον Ορφέα. Στους ιαμβικούς στίχους, επίσης, των συναξαρίων, που βρίσκονται στα Μηναία της Εκκλησίας, τα οποία είναι σε καθημερινή χρήση στους Ορθόδοξους Ιερούς Ναούς, οι Άγιοι υμνούνται με την συμβολική χρήση ακόμη και των ονομάτων κάποιων θεών του αρχαιοελληνικού δωδεκαθέου, με τελείως άλλο, βέβαια, περιεχόμενο, αφού το σκοτάδι της ειδωλολατρείας διαλύθηκε από το φως της αλήθειας. Η παρηκμασμένη Ελλάδα διασώθηκε από τον Χριστιανισμό βαπτισμένη στην κολυμβήθρα του.

Θέλοντας να δείξη μάλλον τις βαθιές του μυστικιστικές γνώσεις, μου είπε:

-Ξέρετε για την τετρακτύ του Πυθαγόρα;

Δεν ξέρω τί ιδέα είχε περί αυτής - ίσως θα έπρεπε να τον ρωτήσω για να καταλάβω καλύτερα την πίστη του - όμως, κινήθηκα αμέσως, παρορμητικά θα έλεγα, σε αντεπίθεση, γιατί θεώρησα ότι ήταν ευκαιρία να κονιορτοποιήσω το ψεύτικο κοσμοείδωλό του.

Η τετρακτύς συνδέεται με τη πίστη των πυθαγορείων ότι όλα διέπονται από ρυθμό και περιγράφονται με αριθμό. Τετρακτύς είναι το άθροισμα των τεσσάρων πρώτων φυσικών αριθμών που απαρτίζει τη δεκάδα, η οποία είναι βάση όλων των μετρήσεων. Εκεί βρήκα ευκαιρία να του μιλήσω για την αφέλεια αυτής της πίστης, που εμπόδιζε την ανάπτυξη της επιστήμης, κάτι που ούτε κατά διάνοιαν συμβαίνει με την Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη. Ο πυθαγόρειος Ίππαρχος, προσπαθώντας να υπολογίση το μήκος της υποτείνουσας ισοσκελούς ορθογωνίου τριγώνου με κάθετες πλευρές ίσες με την μονάδα, έφθασε στην ανακάλυψη των άρρητων αριθμών, των αριθμών, δηλαδή, που δεν μπορούν να γραφούν με την μορφή κλάσματος και ως δεκαδικοί έχουν άπειρα δεκαδικά ψηφία, τα οποία δεν επαναλαμβάνονται περιοδικά. Αυτό για τους πυθαγόρειους ήταν σκάνδαλο, γιατί ερχόταν σε αντίθεση με την κοσμοθεωρία τους. Κατάφεραν να κατασκευάσουν ευθύγραμμο τμήμα για το οποίο δεν υπήρχε γνωστός αριθμός που να εκφράζη το μήκος του. Γι’ αυτό απέκρυψαν αυτή τη μεγάλη ανακάλυψη, επειδή την θεώρησαν ενέργεια κακού δαίμονος. Η πίστη τους, δηλαδή, στηριζόταν σε μετρήσεις ευθυγράμμων τμημάτων.

Δεν αντέδρασε σε αυτά που του είπα. Ίσως να ετοιμαζόταν για άλλη πρόκληση, αν του το επέτρεπε ο χρόνος του ταξιδιού. Δεν γνωρίζω, πάντως, αν ήταν ικανός να αναρρωτηθή, πώς μπορεί να συγκριθή με αυτές τις θεολογικές απόψεις η θεολογία των θεοπτών Πατέρων; Πώς μπορεί να συγκριθή ο αποφατισμός της πατερικής θεολογίας μας, που είναι έκφραση της εμπειρίας του ακαταλήπτου Θεού, της προσωπικής σχέσης και κοινωνίας μαζί Του, με τις ιδέες περί Θεού και δημιουργίας της πεπερασμένης ανθρώπινης διάνοιας, όσο δυνατή και αν είναι;

Είπαμε και άλλα. Στο τέλος μου ζήτησε συγγνώμη, γιατί με απασχόλησε με τέτοιες συζητήσεις. Γνώριζε καλά τους τύπους της ευγενείας.

Ανέφερα αυτόν τον τυχαίο διάλογο, για να επισημάνω το πρόβλημα του νεοπαγανισμού, ο οποίος περνά σε απλούς ανθρώπους, οι οποίοι αγαπούν την Ελλάδα, αλλά δεν έχουν επαρκή εκκλησιαστική αγωγή και γνώση της πίστεως. Τα χαρακτηριστικά αυτών των ανθρώπων είναι: ενθουσιασμός για την αρχαία Ελλάδα, άκριτο μίσος προς ό,τι προέρχεται από το Ισραήλ και μια αφελής πίστη, ότι οι Αρχαίοι Έλληνες έφθασαν σε μια υπέρτατη μυστική γνώση, την οποία κάποιοι την πολέμησαν και την πολεμούν, καταστρέφοντας τα συγγράμματα που την αναλύουν.

Είναι ένα συνονθύλευμα εθνικισμού και γνωστικού μυστικισμού, ό,τι, δηλαδή, χρειάζεται ο Ελληνισμός για να συρρικνωθή και να χάση την οικουμενικότητά του.''

http://www.parembasis.gr/1999/99_05_04.htm.
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.08 0 0 1850
''Ο Στέφανος Μυτιληναίος ενώ παρουσιάζει τον εσταυρωμένο Ορφέα εις την πρόσοψη του βιβλίου του, ουδέν αναφέρει περί αυτού. Ο λόγος απόκρυψης των πληροφοριών είναι γνωστός (1). Ο εν λόγω σταυρωμένος Ορφέας έχει αναφερθεί και σε νεοπαγανιστικά περιοδικά, ως το Απολλώνειο Φως. Έτσι δίδεται η ευκαιρία να γίνει μια διευκρίνιση γύρω από το φαινόμενο που έχει τύχει ευρείας χρήσης τόσο από Εθνικούς, όσο και από άθεους αλλά και συγκριτικούς που προσπαθούν, παρουσιάζοντας αυτή την απεικόνιση (βλέπε κάτω εικόνα) να μπερδέψουν και να συγχύσουν τους πιστούς του Χριστού. Θα ήταν φρονιμότερο να γνωρίζουν όμως ότι μπερδεμένοι και υπό μεγάλη σύγχυση τελούν αυτοί οι ίδιοι και όχι οι Χριστιανοί.




Αριστερά: Σε «φυλαχτό» από αιματίτη (κυλινδρική σφραγίδα του 3ου αιώνα μ.Χ. - Μουσείο του Βερολίνου) απεικονίζεται ο Ορφέας... εσταυρωμένος. «Σταυρωμένος» [Ορφέας επί άγκυρας. Το εν λόγω εύρημα βρίσκονταν στο μουσείο του Βερολίνου διότι καταστράφηκε από τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς κατά την διάρκεια του Β΄ Π.Π.] (Πηγή: Ορφέας και Ορφισμός, μέρος πρώτο, Αντί Προλόγου, Νίκος Βαρδιάμπασης, ένθετο Ιστορικά, Εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 23 Δεκεμβρίου 2004, τεύχος 266, σελ. 5)

Δεξιά: Πρωτοχριστιανικό σύμβολο. Η ομοιότητα με τον «εσταυρωμένο» Ορφέα - Διόνυσο είναι πασιφανείς.



Η άγκυρα τού σταυρού παραπέμπει στην «κιβωτό» τής σωτηρίας, την Εκκλησία, και σχετίζεται με το εδάφιο: Α΄ Πέτρου, Κεφ. Γ΄, 20-21 (2). Καμία άμεση σχέση φυσικά με τους ορφικούς. Το εύρημα του «σταυρωμένου Ορφέα» είναι του 3ου μ.Χ. και σίγουρα είναι περίπτωση και δημιούργημα του θρησκευτικού συγκρητισμού. Πιθανότατα κάποιος ή κάποιοι είδαν στο πρόσωπο του Ιησού του Ναζωραίου τον Ορφέα.

Στο βιβλίο του αρθρογράφου του Δαυλού και σίγουρα όχι χριστιανού Στέφανου Μυτηλιναίου παρατίθεται στην πρόσοψη, ανάλογα με παγανιστικό βιβλίο που εκδόθηκε την Αγγλία, ένας «εσταυρωμένος» Ορφέας Βακκικός (βλέπε εικόνα επάνω) για να «συχγέει». Εκτός από την αναφορά ότι αυτό το αρχαιολογικό εύρημα παρατίθεται στο Μουσείο του Βερολίνου ουδέν άλλο εξηγείται περί αυτού. Λογικό είναι. Εφόσον μια πιο βαθύτερη ανάλυση αυτών των φαινόμενων οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιδιώκει εκείνη η επιφανειακή. Αν συνέφερε η ουσιαστική ανάλυση του, τους αντίχριστους (σημ: αρνητές του Χριστού) είναι σίγουρο ότι θα την έκαναν. Εφόσον δεν συμφέρει όμως αποφεύγεται.

Όπως και να έχει το θέμα ο Στέφανος Μυτιληναίος δεν εξηγεί ότι ο εν λόγω «εσταυρωμένος» βρίσκεται πάνω σε άγκυρα. Συνεπώς γεννώνται τα ερωτήματα:

1.Εφόσον η άγκυρα δεν είναι ξύλινη αλλά μεταλλική πως τον «σταύρωσαν» τον «εσταυρωμένο» Ορφέα;

2.Αν αντιθέτως ήταν ξύλινη τι σόι άγκυρα ήταν εφόσον δεν πήγαινε στον βυθό της θάλασσας;

3.Αν η άγκυρα δεν ήταν ξύλινη τότε μήπως τον Ορφέα δεν τον σταύρωσαν αλλά τον έδεσαν και μετά τον έπνιξαν; Διότι όποιος γνωρίζει ελληνικά ξέρει ότι σταυρώνω = σταυρώνω και όχι αγκυρώνω ή κρεμάω

4.Τέλος γρήγορα και απλά : πώς συνδυάζεται το μαντικό κεφάλι του Ορφέα (βλέπε εικόνα κάτω) με το ιστορικό πρόσωπο του Ιησού και το βίο Του καθότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει πουθενά τέτοια κεφάλια αλλά ούτε και ανάλογες εικονογραφίες και ακόμη περισσότερο δοξασίες;



Αριστερά: Το μαντικό κεφάλι του Ορφέα καμία σχέση μπορεί να έχει με τον Ιησού Χριστό τον Ναζωραίο.

Δεξιά: Ο Θάνατος του Ορφέα. Αγγείο. 470 π.Χ.



Σημειώσεις

1. Όμως, για να οδηγηθούμε στην κατανόηση της «Ολότητας των Πραγμάτων» είμαστε υποχρεωμένοι να ξεκινήσουμε από την αναζήτηση των βασικών συλλήψεων που δόμησαν την Αρχαιοελληνική Θρησκεία. Εάν δεν δουλέψουμε σε βάθος και δεν διαβρώσουμε, παράλληλα, τις ρίζες που στηρίζουν τα δόγματα της θεοκρατίας, τότε σύντομα δεν θα υπάρχει παρά μια χαώδης Οικουμένη... (Πηγή: Γιάννης Σπυρόπουλος, Η αναβίωση της Αρχαίας Ελληνικής Θρησκείας, Ρ. Αναστασάκης, Μ. Βερέττας, Μ. Δημόπουλος, Μ. Καλόπουλος. Μ. Κιουλαφά, Π. Μαρίνης, Χ. Μήνη, Στ. Μυτιληναίος, Γ. Σπυρόπουλος, Ο. Τουτουνζή, Γ. Τσαγκρινός, Εισαγωγή Εύα Αυλίδου, Εκδόσεις Αρχέτυπο, Έκδοση Α΄ Απρίλιος 2002, Θεσσαλονίκη, σελίδα 230)

2. «20 ἀπειθήσασί ποτε, ὅτε ἀπεξεδέχετο ἡ τοῦ Θεοῦ μακροθυμία ἐν ἡμέραις Νῶε κατασκευαζομένης κιβωτοῦ, εἰς ἣν ὀλίγαι, τοῦτ' ἔστιν ὀκτὼ ψυχαί, διεσώθησαν δι' ὕδατος. 21 ὃ ἀντίτυπον νῦν καὶ ὑμᾶς σῴζει βάπτισμα, οὐ σαρκὸς ἀπόθεσις ῥύπου, ἀλλὰ συνειδήσεως ἀγαθῆς ἐπερώτημα εἰς Θεόν, δι' ἀναστάσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ»

Ο ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΣ ΟΡΦΕΑΣ π.Χ.
(Κατά: Στέφανου Μυτιληναίου, Ο μονοθεϊσμός στην αρχαία Ελλάδα, τα αρχαία κείμενα αποκαλύπτου. Νεοπαγανισμός: Δούριος Ίππος στον ελληνισμό, Εκδόσεις Νέα Θέσις, Ιούλιος 2000)

http://www.apologitis.com/gr/ancient/stayros.htm.
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.08 0 0 1849

''...υπάρχει και το διάσημο φυλακτό με τον Oρφέα σε άγκυρα από τον 3ο CE

Άγκυρα είναι ή σταυρός "καλλιτεχνημένος"; Υποθέτω σωστά ότι κατασκευάστηκε από ελληνόφωνο ασιάτη; (ΟΡΦΕΟΣ ΒΑΚΚΙΚΟΣ αντί του ορθού (; ) ΟΡΦΕΩΣ ΒΑΚΧΙΚΟΣ).''
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.08 0 0 1848

ORPHEOS BAKKIKOS: THE MISSING CROSS

FRANCESCO CAROTTA*

Collaborati on: ARNE EICKENBERG

ABSTRACT

“Orpheos Bakkikos: The Missing Cross”. The tiny Orpheos Bakkikos stone, engraved with the
representation of a crucifixion, has been lost since World War II. At the beginning of the last century the stone
was still regarded as an original, but during the 1920s doubts arose concerning its authenticity due to its
classification as early Christian, and the dispute continues to this day. Previous arguments for and against the
artefact’s authenticity are examined, and it is concluded in this study that the aporia can be solved not by regarding
the stone unilaterally as either Orphic or Christian, but by placing it back into its original historical context. The
supporting argumentation leads from the Roman imperial cult via the Athenian Iobakchoi of the second century
A.D. as well as the Roman poets and Cultores Liberi of the Augustan era back to the funeral of Julius Caesar, where
a wax effigy of the slain, which closely resembles the ‘crucified figure’ in the Orpheos Bakkikos engraving, was
affixed to a cruciform tropaeum and shown to the people. On these grounds hypotheses are established that explain
both the application of the Orpheos Bakkikos stone as a crucifixum signum on the apex of the flamen Divi Iulii,
which has been preserved on the headdresses of the Pope and the Patriarchs, as well as the origin of the articulated
crucifixes, which have been handed down from Antiquity and are utilized during the Holy Week to this day.
The quest for the stone with the inventory number 4939 from the Early Christian
Byzantine Collection I at the Berlin Bode Museum, the former Kaiser-Friedrich-Museum,
would be in vain: During World War II the stone vanished from the exhibition where it
had been on display since 1904 after its transfer to the Berlin Antiquarium in 1869 as
part of Eduard Gerhard’s bequest.
Initially it had been embraced as one of the earliest representations of the Crucifixion of
Christ—if not as the very first, because the stone had occasionally been dated to the
second century.1 But due to its peculiarity the artefact eluded the attempts to classify it
according to standard iconographic formulae, which hold that Christus Triumphans
came first, followed much later by Christus Patiens. So the stone was met with some
doubt, and to this day the matter has been surrounded by controversy. Are we dealing
with a genuine piece from late Antiquity or with a forgery from the 17th or 18th century?
It is presumed that the object’s disappearance was precipitated by the doubts concerning
* © 2008/2009 Francesco CAROTTA (Kirchzarten/Écija/Madrid/Berlin); this article was originally
published as “Orfeo Báquico: La Cruz Desaparecida” in: X. Xxxx Xxxxxxx XXXXXX XXXXXXXX (ed.),
Xxxxxxxxxxx, Vol. 00, No. 00 (March), Xxxxxxx 2009, pp. 000–000; English version translated from
German; this article supported by further information and documents (incl. translations) online at:
http://www.carotta.de.
1 LECLERCQ 1907–53 s.v. “Orphée”, Vol. XII, col. 2754, #9249; cf. idem s.v. “Gemmes”, Vol. VI, col. 840,
#177; DÖLGER 1910, Vol. I, p. 324.

http://www.carotta.de/subseite/texte/articula/Orpheos_Bakkikos_en.pdf
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.08 0 0 1847


'' Bede points to a review by Otto Kern of W.K.C. Guthrie's book Orpheus and Greek Religion in which Kern discusses various literary and monumental witness to the Orpheus myth and its cult. When Kern comes to this amulet, he admits that he had been fooled by it, and that on his say-so other scholars (including Guthrie) had accepted it as genuine. Bede was unable to read the article in German, so I will here reproduce the relevant paragraph in German and offer a translation of it. The review appears on pp. 473-78 of Gnomon, 1935. The paragraph appears on p. 476.

Wenn ich hier die Freude habe, ein neues Denkmal an die Spitze aller Orpheusdarstellungen zu setzen, muß ich ein anderes, das mir fast als das jüngste aller monumentalen Zeugnisse für die orphische Bewegung erschien, streichen und bekennen, daß ich allein daran die Schuld trage, daß es nach der Publikation in den Orphicor. fragm. S. 46 test. 150 von R. Eisler und anderen jetzt auch von Guthrie, ohne Bedenken als glaubwürdiges Dokument gewertet wird. Diesem ist es offenbar entgangen, daß das Amulett mit dem Bilde des Crucifixus und der Inschrift ΟΡΦΕΟΣ ΒΑΚΚΙΚΟΣ im Kaiser Friedrich-Museum zu Berlin höchst wahrscheinlich eine Fälschung ist. Solchen hervorragenden Kennern dieser Materia wie Joh. Reil und Rob. Zahn, die dies im Ἄγγελος 2, 1926, 62ff. ausgesprochen haben, muß man Glauben schenken, und es ist daran kein Anstoß zu nehmen, daß auch dieser italienische Fälscher wie soviele -- das Amulett stammt aus Italien, kam aus E. Gerhards Nachlaß in das Berliner Museum -- gelehrte Kentnisse hatte und von der Beziehung des Orpheus zu Bakchos wußte.''

http://sternfels.blogspot.com/2006/03/doubts-about-crucified-orpheus-amulet.html


~~~~~~

Kern, in his review, pointed this article out with the words:

It evidently escaped [Guthrie’s] notice that the amulet with the image of the crucifix and the inscription ΟΡΦΕΟΣ ΒΑΚΚΙΚΟΣ in the Kaiser Friedrich Museum in Berlin is almost certainly a fake. One must grant credibility to such outstanding connoisseurs of this material as Joh. Reil and Rob. Zahn, who asserted this [i.e. that the amulet is a fake] in Aγγελος 2, 1926, 62ff., and one must not be put off by the fact that this Italian counterfeiter, like so many--the amulet is from Italy and came from E. Gerhard's estate to the museum in Berlin--possessed some learning and knew of the connection of Orpheus to Bacchus. (translated from the German here)...

http://www.bede.org.uk/orpheus.htm

Előzmény: spiroslyra (1841)
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1846

Vanyó László, Az ókeresztény művészet szimbólumai, Jel, Budapest, 2003, 335 oldal.

''Az 1988-ban megjelent és 2000-ben átdolgozott kötet újrakiadása, melyet az Ókor jelen számának tematikája miatt különösen ajánlunk az olvasók figyelmébe. A tavaly elhunyt szerző a Pázmány Péter Katolikus Egyetem Hittudományi Kara Ókeresztény irodalom- és dogmatörténeti tanszékének professzora volt. A könyvben az ókeresztény művészet szimbólumainak kialakulását kíséri végig a Nagy Konstantin korát megelőző három évszázadon át Justinianus koráig.''
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1845
gaieus@pozsarko.hu

Pozsárkó Csaba régész és Visy Zsolt ásatásvezetõ
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1844

''...az ókeresztény művészet; szimbolikus ábrázolás és ikonográfia, igen sok elemet megtartott a kereszténységet megelőző, pogány korszak szimbólumai közül, és ezeket – természetesen megváltozott belső tartalommal – integrálta a saját szimbólumrendszerébe.

A kor keresztény embereinek nyilvánvalóan nem okozott gondot bizonyos korábbi, pogány eredetű szokások, illetve szimbólumok további használata, hiszen nem gondolkodtak el annak belső, pogány vallási vagy filozófiai mondanivalóján.''

Pozsárkó Csaba



A sopianaei Ókeresztény „mauzóleum” szimbólumai1

A kereszténység korában is ható későantik vallási-filozófiai eszmerendszerek


http://www.pozsarko.hu/temeto/mauzoleum.doc.
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1843

''Bert Cardon azon a véleményen van, hogy a tipológia tágabb értelemben a történelemről alkotott középkori felfogást tükrözi vissza, mely isteni üdvtervnek tekinti azt, s mely az ember bűnbeesésével van kapcsolatban. A középkori ember magára mint a megelőző korokkal való egységre tekint. Ebben a tudatban veszi át az ókori pogány irodalmat és filozófiát. Meg van róla győződve, hogy saját költészete adja csak meg az ókori irodalom és filozófia antik formáinak, ábrázolási eszközeinek és kifejezési lehetőségeinek tényleges értelmét, mikor azokat keresztény tartalommal tölti meg.
Miként az Ótestamentum titokzatos módon az Újtestamentumra utal és az Újban teljesül be, úgy szolgál az ókori költészet a kereszténynek előérzetül és előzményül. A pogányságot e gondolatban fogadja be, és így teszi saját kora részévé. Isten követelményeivel szemben minden földi háttérbe szorul, és a költészet elveszti létjogosultságát, ha a lelkeket veszélyezteti.

A középkori ember számára például Nagy Sándor elsősorban nem a felülmúlhatatlan hódító, aki legyőzte a perzsa birodalmat, és a görög kultúrát egy addig soha nem volt nagyságú területen elterjesztette, hanem sokkal inkább annak az ideának a megtestesítője, hogy a „gőg a bukás előtt jön”. A történelem nem az egyszeri és különleges rekonstrukciója a múltból, hanem ellenkezőleg: az univerzális erkölcsi igazságok felmutatása, melyet a múlt a jelenkornak kínál. Ez a módszer a középkori költőnek magától értetődő igazság, mely a hitben megy végbe. Az ókori költészetet nem azért utasítják vissza, mert költészet, hanem mert a pogány ókort reprezentálja. A kijelentések a tartalom ellen irányulnak, míg a szerzők formális példaszerűségét elfogadják. A keresztény szerzők új költészettel próbálkoznak, mely átveszi a jót a pogány költőktől, versüket és nyelvüket, képeiket és stílusfiguráikat, de az antik „mendacitas”-t modern keresztény igazságokkal helyettesíti. Az antik költői művek tartalmát magyarázzák, és az irodalmi allegóriához már az ókorban meglévő hajlamot a keresztény biblia-értelmezés csak megerősíti. ''

Részlet a
„Vallásosság mint intertextualitás vagy Heinrich von Veldeke Servatius-legendájának tipológiai dimenziója”
című doktormunkából
írta: Dr. Günter Siegfried Steiner
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1842


''Tarr Bence László, filozófus, kulturális antropológus 1974-ben született Budapesten. Az ELTE BTK-n végzett filozófia és kulturális antropológia szakon, ill. a Tan Kapuja Buddhista Főiskola vallásbölcseleti szakirányán,...''
Előzmény: spiroslyra (1839)
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1841


''Talisman of Orpheus, a 3rd Century amulet showing the crucified form of 'Orpheus Bacchus', representing the dying and rising god Osiris-Dionysus (5). Atop this Pagan Crucifix can be found seven stars in a crescent form and an upturned crescent in their centre. This evidence lends credence to my proposal that the Early Christian cults had at their core a remarkable celestial imagery which was later eradicated by the Roman Church.''

spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1840



Tarr Bence

Idolátria
antropológia
vallásetnológia
antropológiai fogalomalkotás módszere
Robert A. Hahn
rendszer
holisztikus megközelítés
általános elvek
egyedi vallási jelenségek
sémák
Annemarie de W. Malefijt
Mircea Eliade: A Szent és a Profán
totemisztikus idolátria
általánosítás
kivételek
totemizmus
Émile Durkheim
szimbólum-állat
rejtett jelentés
Robert R. Marett
Tylor
Frazer
‘racionális’ vadember
totem-szimbólumról
gondolati (kognitív)
érzelmi (emócionális)
‘totemisztikus princípium’
Charles de Brosses
‘fétis’
hierophania
kultikus tárgy
szellemlény
varázserő
‘a szentség’
bálványimádás
bálvány
etikai tartam
tudományos objektivitás
előítélet
politeista vallások
kultikus szobrok
tárgyak
helyek
monoteista vallások
katolikus keresztény vallás
Baál
“idegen istenek” j
[Józs 24, 2.14-23]
[Ter 35.2]
házi bálványok
[Ter 31.19-35]
[Szám 26.6-9]
kultikus tárgyak
szobrok
képek
[1Kir 12.25-33].
[Kiv 32]
[2Kir 10.28-]
[2Kir 18.4]
[Mtörv 9.12].
Jahve-kultusz
Jahve
transzcendens
formák
eidolon
eidosz
a megformálhatatlan
August Comte
evolúcionista séma
fétisizmus
politeista világnézet
kultusz
idolátria
Előzmény: spiroslyra (1839)
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1839

Tarr Bence

Mūrti - Az Idolátria valódi formája


'' Ez a tanulmány, az antropológiai szakterületeken belül a vallásetnológia tárgykörébe tartozik. A tanulmánynak kettős a célja: 1) Amellett, hogy egy kéthónapos ‘terepmunka’ tapasztalatain nyugvó megfigyelés alapján, egy specifikus kultúra, egy meghatározott vallási jelenségét kívánja bemutatni, 2) szeretné felhívni a figyelmet az antropológiai fogalomalkotás módszerének sajátos hiányosságaira. Rá szeretne mutatni arra a Robert A. Hahn által kifejtett gondolatra1, mely szerint a vallási elképzeléseket nem mindig lehet egyértelműen rendszerként felfogni. Még ha az antropológiai módszer holisztikus megközelítése révén általános elveket, rendszereket is vél felfedezni az egyedi vallási jelenségek mögött, akkor is óvatosan kell, hogy alkalmazza az általa felállított sémákat. Az alábbi fejtegetés arra példa, hogy a kutató bizony komoly nehézségekbe ütközhet, ha deduktív módon, a kész fogalmi sémák alapján próbálja az egyedi vallási jelenségeket tárgyalni. ''

http://www.freeweb.hu/tarrdaniel/documents/KulturalisAntropologia/Murti.doc.
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1838

''Az Istenanyát vagy szenteket körülvevő zenélő angyalok a mennyei boldogságot jelképezik (>Jézus születése).

A 24 apokaliptikus aggastyán (>Apokalipszis) hárfát, hegedűt vagy egyéb hangszert tart a kezében (Jel 5).

Harsonás angyalok: >harsona

A >hét szabad művészet képviselői között a Muzsikát hangszereiről lehet felismerni.

A zene védőszentje, Szt. >Cecília orgonán vagy más hangszeren játszik.



Mirjam, Mózes nővére dobot (tamburint) ver.

Dávid Saul előtt és mint zsoltárszerző is hárfán játszik; zenészek vigasztalják >Jóbot.



Orfeusz, az antik dalnok, akinek a lantjátékára odagyűlnek az állatok (bárányok), az ókeresztény művészetben a > Jó pásztort, Krisztust jelképezi.''
Előzmény: spiroslyra (1837)
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1837

''A Jó pásztor ábrázolása annak példája, hogyan töltött meg az ókeresztény művészet antik motívumokat keresztény tartalommal. a vállán állatot vivő férfi alakja több antik alkotásban is ránk maradt. Leghíresebb az athéni Akropolisz Múzeum "Borjúvivő"-je, alighanem egy áldozati állatot cipelő férfi szobra. Emellett ismeretesek pásztorábrázolások és kost vivő Hermész-figurák. A pásztornak több kultúrában van vallásos, szimbolikus jelentése. A 23. zsoltárban ez olvasható: "Az Úr az én pásztorom, nem szenvedek hiányt." (23,1) Az ókeresztény művészetben igen gyakran ábrázolták Krisztust a Jó pásztor alakjában, ami a saját szavaira vezethető vissza. Lukács jegyezte fel a párbeszédet az elveszett bárányról: "Ha közületek valakinek van száz juha és egy elvész belőlük, nem hagyja-e ott a pusztában a kilencvenkilencet, hogy keresse az egy elveszettet, amíg meg nem találja? Ha megtalálja, örömében vállára veszi, hazasiet vele..." (Lk 15,3 skk), János pedig a Jó pásztorról mondott példabeszédet (Jn 10,1 skk): Én vagyok a jó pásztor. A jó pásztor életét adja juhaiért." (10,11). János jegyezte fel, ahogy Krisztus átadta >Szt. Péternek a főpásztori hatalmat: "Legeltesd bárányaimat!" (>bárány)

Az ókeresztény művészetben Orfeusz jelképezheti a Jó pásztort. A motívum különösen gyakran szerepel a katakombafestészetben és a szarkofágokon: Krisztus a Jó pásztor alakjában kíséri a lelket a Paradicsomba vezető úton, és megóvja a démoni hatalmak támadásaitól. Ezért a Jó pásztor a filantrópia egyik allegóriája. Felismerhető a párhuzam a "lelket kísérő" Hermész Pszichopomposz ókori elképzelésével. Előszeretettel ábrázolták a Jó pásztort keresztelőkápolnákban is, pl. a nápolyi S. Giovanni in fontében vagy a Lateráni bazilika keresztelőkápolnájában. Ez az összefüggés a keresztelési liturgia imáiban is kifejezésre jut. A revennai Galla Placidia-mauzóleum (450 k.) egyik mozaikján Krisztus keresztes botra támaszkodva ül legelő juhok közt: egyes ószövetségi szövegek értelmében egyszerre pásztor és király.



A Jó pásztor témája később is igen népszerű volt, de koronként más és más aspektusai kerültek előtérbe: a késő középkori és a reformáció jegyében készült alkotásokon a Lukács-evangélium fent idézett mondatai alapján a bűnbánatra esik a hangsúly: az elveszett bárány a bűnös ember, aki megtér. A barokk művészet az Efazusi levél alapján összekapcsolta a Jó pásztort és a tanítót (Ef 4,11), ezért a Jó pásztor-ábrázolás gyakran jelenik meg szószékeken (többek között a budai Erzsébet apácák templomában, 1752). Ez az a hely, ahonnan a Jó pásztor szavát tanítják. A 18. században olykor a gyermek Jézust vagy Máriát ábrázolták Jó pásztorként.''

A keresztény művészet lexikon
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1836

''Van kereszténység előtti és kereszténység utáni pogányság, és az utóbbiban is van, amit barátságosan, és van, amit ellenségesen kezelt a kereszténység, s van olyan is, amelynek megítélésében erősen megosztott. A falusi paganus hívő volt, csak másképpen érző, gondolkodó, mint a keresztény, a késő római paganitas, amelyet – magyarázza tudós ismerősöm – az egyházatyák igyekeztek nevetségessé tenni, koherens eszmerendszer volt, erőteljes etikai dimenzióval, amelynek értékeit magába olvasztotta a kereszténység.''

http://www.napkut.hu/naput_2001/2001_06/080.htm
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1835

''A pogányság üldözése a 4. században kezdődött, a midőn Nagy Constantinus 324-ben a kereszténységnek fogta a pártját, főleg a birodalom keleti felében; viszont Nyugaton, különösen Romában, a pogány római vallás formái lényegileg zavartalanul éltek Nagy Theodosius koráig (379–395), a ki kérlelhetlenül üldözte azokat. Olympiai játékokat utoljára 394-ben tartottak; ugyanekkor lefoglalták azokat az alapokat, melyekből Romában az állami áldozatokat fedezték. A papokat a templomokból kikergették, az épületeket pedig bezárták. Mindazáltal sok pogány szokás maradt életben, mint pl. a consulok auguriumai, szintúgy néhány ünnep, mely nem volt egybefűzve áldozatokkal. A Lupercalia ünnepét pl. csak 494-ben törülték el, vagyis inkább keresztyén ünneppé alakították át.''

http://mek.niif.hu/03400/03410/html/8885.html
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1834


''The object in question is a third-century amulet, a picture of which they found “tucked away in the appendices of an old academic book.” The dating of the amulet is important, because it pre-dates the Council of Nicaea, which saw the establishment of modern Christian doctrine under the auspices of the Emperor Constantine. The amulet itself is now lost, having disappeared from the Museum of Berlin in the Second World War. However, a plaster cast still exists, showing a figure undergoing crucifixion, with accompanying Greek words. Freke and Gandy explain the implications of their find: “It shows a crucified figure which most people would immediately recognise as Jesus. Yet the Greek words name the figure ‘Orpheus Bacchus’, one of the pseudonyms of Osiris-Dionysus. To the author of the book in which we found the picture, this amulet was an anomaly. Who could it possibly have belonged to? Was it a crucified Pagan deity or some sort of Gnostic synthesis of Paganism and Christianity?”

http://www.the-goldenrule.name/Orpheus-CHRISTIAN_CONNECTION/Orpheus-Christian_connection-ART.htm
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.06 0 0 1833

Magyar Katolikus Lexikon

keresztényüldözés

keresztényüldözés (lat. persecutio christianorum): tág értelemben a keresztényeket a hitük vállalásáért ért nyílt vagy burkolt támadások összessége; szoros értelemben a keresztényeket ért üldözések az első három évszázadban. A ~ oka lehet vallási (zsidóság, iszlám), és →istentagadásból v. torz istenképből fakadó ~ (→ateizmus, →szekták). Pol. és gazd. okok mindkettőt átszőhetik. - I. A Szentírás szerint az →üldöztetés részesedés Jézus Krisztus sorsában, akit már mint gyermeket üldözött Heródes (→betlehemi gyermekgyilkosság, →aprószentek). Jézus a →hegyi beszédben boldognak mondja övéit (Mt 5,10), akiket üldözni fognak az →igazságért, amint a próf-kat is üldözték (Mt 5,12; vö. ApCsel 7,52). Tudta, hogy üldöztetése az ósz-i jövendölések szerint (→Isten Szolgája; vö. Zsolt 21,14-15) a →kereszten fog beteljesedni (Mt 16,21; Mk 8,31; 9,12; Lk 9,23; 17,25; 24,46), és tanítványainak megmondta: „ha engem üldöztek, titeket is üldözni fognak” (Jn 15,20). Fölszólította tanítványait, hogy imádkozzanak üldözőikért (vö. Mt 5,43-48), →ellenségszeretetre és állhatatosságra buzdította őket (vö. Mt 6,14; 10,24-39; 18,33; Mk 10,30; 11,25; Lk 6,27.35; 1Jn 4,20; 5,1; ApCsel 7,58; 1Kor 4,12; 1Tesz 5,15; 1Pt 3,9; Róm 5,10; 12,14-20; Kol 1,21; →vértanúság). - A ~ egyrészt kipróbálttá teszi a hitet, másrészt nyilvánvalóvá teszi, kinek mi lakik a szívében (vö. Lk 2,34-35). A Péternek és az →Egyháznak adott ígéret („a pokol kapui nem vesznek erőt rajta”; Mt 16,18) a ~ végső kimenetelére utal. - A Jézus halálát követő, első ~ alapja a Názáreti Jézus és a zsidóság közötti vallási jellegű ellentét, a zsidóság számára elfogadhatatlan tény volt: a Názáreti Jézus, József és Mária fia az a Messiás, akit a próf-k hirdettek, akire Izr. egész történelme során várt; Ő az Egy Isten Fia, aki Isten az Istentől, az egész világ, pogányok és ker-ek, zsidók és nem zsidók Ura és Istene. Ura a mózesi Törvénynek is, melyet nem törölt el, hanem a szeretet →új parancsában beteljesítette. Összeütközése népével a →keresztrefeszítéssel zárult. -

http://lexikon.katolikus.hu/K/kereszt%C3%A9ny%C3%BCld%C3%B6z%C3%A9s.html
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.05 0 0 1832
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.05 0 0 1831
http://www.culture.gr/2/21/214/21404m/00/lm04m012.jpg (via http://www.culture.gr/2/21/214/21404m/e21404m1.html), Byzantine and Christian Museum:

''Sculptural group showing Orpheus. Orpheus, seated on a tree trunk, is playing the lyre, with wild and tame animals forming a perforated crown around him. On the base a lion mangles an antilope. Probably a funerary stele, symbolising Christ gathering his followers. Dated in the 4th century.''
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.05 0 0 1830

http://www.the-goldenrule.name/Orpheus-CHRISTIAN_CONNECTION/
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.05 0 0 1829
''Though not nearly as common as the Good Shepherd motif, Christ also appears in early Christian art in the form of the Greek god Orpheus. This fresco of Christ as Orpheus is in the Catacombs of Peter and Marcellus in Rome, and dates from the 4th century. Another example of Christ as Orpheus is in the Catacomb of Domitilla.''

spiroslyra Creative Commons License 2009.11.05 0 0 1828

Nyugati zenekultúra – Keresztény Európa
Az egyházzene hatása a nyugat-európai zenetörténetre
Dr. Michael Tunger, Aachen (Németország)

''A zenének a természeti népeknél és a korai kultuszokban tapasztalható vallásos
funkciója tehát a kereszténységben is tovább mködhetett, s tovább is kellett
mködnie. A kora-keresztény Krisztus-Orpheus ábrázolás (Petrus és Marcellinus
katakomba Rómában) ezt a keresztény értelmezés
értékelést nyilvánítja ki. A jó Pásztor, Krisztus, ott mint Orpheus jelenik meg, kezében lanttal, jeleként annak, hogy a zene által az ember Istenhez talál utat, és Isten a zenében kinyilvánítja magát az embernek. A minden kultúrában megtalálható Isten–Zene vonatkozás a Krisztus–Orpheusz ábrázolásban keresztény értelmezést kapott. [7]''


[7] Vö. Karl Gustav FELLERER, Priestertum und Musik in der Geschichte, Lásd: Priester und Musiker. Gedanken
aus Vorträgen und Aufsätzen von Johannes Hatzfeld, Düsseldorf 1954, 9. old.

http://www.sinfonia-sacra.de/Abendlaendische_Musikkultur_Christliches_Europa_ungarisch.pdf
spiroslyra Creative Commons License 2009.11.05 0 0 1827

''# És beállítá a Lévitákat az Úr házába czimbalmokkal, lantokkal és cziterákkal Dávidnak és Gádnak a király prófétájának, és Nátán prófétának parancsolatja szerint; mert az Úrtól volt a parancs az õ prófétái által.
1 Krón. 23,5., 1 Krón. 25,1.
# Elõállának azért a Léviták a Dávid zengõ szerszámaival; a papok is a trombitákkal.''

http://www.cab.u-szeged.hu/WWW/books/x/o/2-kron/chap029.html
Előzmény: spiroslyra (1826)

Ha kedveled azért, ha nem azért nyomj egy lájkot a Fórumért!